Primate

De Wikipedia, le encyclopedia libere
(Redirigite ab Simia)
Nota
Nota
Primate
Primates
ordine de Primatomorpha[*], Placentalia, Mammalia
Identificatores e ligamines
ID NCBI: 9443
ID WoRMS: 1455974
ID EOL: 1645
ID ITIS: 180089
ID MSW: 12100001
ID Dyntaxa: 3000302
Commons: Primates

Primates[1] es un taxon.

Description[modificar | modificar fonte]

Characteristicas[modificar | modificar fonte]

Oculos frontal pro un vision binocular, nasos parve, musello parvo e plate, perdita de Vibrissa e aures si pilo.

Ungulas plate, cossinettos digital sensibile, dente pro un dieta omnivore, mobilitate facial e repertorio vocal, prolongation del periodo post parto, reduction del numero de (filios) generalmente un pro dedicar major attention individual al juvene (cria).

Le major parte de primates habe un par de mamma in le pactore Organisation social complexe.

Origine[modificar | modificar fonte]

Le primates habe su origine in habitat arboree, e multe del characteristic per le quel nos le recognoce hodie surgeva como adaptation per lor habitude arboricola o son le ethos primitive que esseva conservate per le mesme ration.

Varie species, includente nos ipse, ha abandonate le arbores pro viver in le terra; equalmente tamen nos conserva multe de iste ethos.

Intro del primates, ha un tendentia verso le reduction del region olfactive del cerebro e le extension del cerebro (supra omne le cortice cerebral), illo ha relation con un confidentia crescente supra le vista e un complexo comportamento social.

Evolution[modificar | modificar fonte]

Le primates es dividite in duo grande gruppos, le Stepsirhini et le Haplorhini. Strepsirhines include le species supra omne arboree con multe characteristicas primitive, mais al mesme tempore, alicun specialization extreme pro modos particular de vita.

Le Haplorhines es le primates nominate "superior", un designation anthropocentric. Illos include multe plus specie, es plus largemente distribuite, e in le major parte de areas, e joca un importante rolo ecologic. Le Haplorhines es dividite in duo gruppos principal, le Platyrrhini e le Catarrhini. Platyrrhines ha nasos platte e habita in le Nove Mundo (familias Cebidae e Callitrichidae). Le Catarrhines habita solmente in le ancian mundo (Cercopithecidae, Hylobatidae, Hominides).

Le primate le plus grande cognite usque hodie es le extincte Gigantopithecus.

Habitat[modificar | modificar fonte]

Le major parte del species de primates vive in le tropicos o subtropicos, ben que alicunes, le plus notabile le human, etiam habita regiones temperate.

Excepte pauc species terrestre, le primates es arboree. Alicun species mangia folios o fructos; le alteres es insectivoros o carnivores. Hic le grande simias es includete insimul con le humanos in le familia del hominides.

Multe primates ha essite discoperite in Brasil e Madagascar in le ultime annos. Le majoritate habita in le foreste tropical. Le primate vivente le plus parve de America es le uistiti pygmeo o nano, que pesa circa de 70 g e que pote esser capite facilemente in le palma del mano, e le plus grande es le gorilla, que pote pesar plus de 180 kg.

Le majoritate del primates vive in climas temperate e lor superviventia es multo ligate al conservation del foreste.

Classification[modificar | modificar fonte]

Rango taxonomic[modificar | modificar fonte]

Supertaxones[modificar | modificar fonte]

Illes pertine al

Cladogramma externe[modificar | modificar fonte]

Euarchontoglires  
Glires 

Rodentia



Lagomorpha



 Euarchonta 

Scandentia




Dermoptera




Plesiadapiformes



Primates







Subtaxones[modificar | modificar fonte]

Il ha plus de 300 species de primates in le mundo, de humanos a simias includente le monnes e le prosimias.

Al anno 2004 il ha 363 species de primates, in addition al monnes e simias superior, includente le prosimia e humanos.

Nota ben:

  • Uistiti: Uistiti (it), titi (es), ouistiti (fr), marmoset (a)
  • Tamarino: Tamarin (a,g,f), tamarino (es, it)
  • Saïmiri (fr, it) mono ardilla (es), squirrel monkey (a), scimmia scoiattolo (it)
  • Capuchino: Cebo cappuccino(it), capuchino (es), capuchin (a), kapuzine(g), capucin(fr)
  • Saki (fr,it,es,a,g)
  • Uakari (a, es, pt) ouakari (fr); Cacajao (es,pt,fr) tamben Es: Huapo
  • Monne aranea o Atele : Atèle (fr) Ateles (es) Atele (It) / singe araignée(f), simmia ragno(i), spider monkey(a), mono araña(es)
  • Loris (Fr, es, a) lori (g, it)
  • Indri (es, fr, it, a, g)
  • Aye-aye (es, fr,it, a, g)
  • Gálago(es), galago (a),galago (fr)
  • Lemur : Lémur (es), lēmure(pt) lemur (a) maki(fr)
  • Gibbon: Gibbone (it) Gibbon (a,g,f) Gibón (es)
  • Bonobo o Chimpanze pygmeo : Bonobo (es,a,fr,it,g)

Le classification esseva realizate conforme al classification del Museo de Zoologie del Universitate de Michigan, Diversitate animal pagina rete.

Typos de primates[modificar | modificar fonte]

Simias superior o Monnes[modificar | modificar fonte]

Le differentia le plus evidente inter Simia superior e Monnes son : Le simias superior non ha cauda e son generalmente plus grande que le alteres primates; Il ha alicunos grande monnes que non ha cauda, e alicun simia como le gibbones que pertine al gruppo de simias superior mais que son plus parve que certe monnes.

Le simia superior confide plus in le vision que in le odor, lor nasos es curte e large. Ecce simias son capabile de crear utensiles e de facer uso de un lingua.

Equalmente illos son capabiles de pensar e resolver problemas.

Differentiation :

  • Grande simias superior : Gorillas, Chimpazes, Orang-utan, Bonobos (que vive in Africa e Asia)
  • Simia superior minor : Gibbones
  • Monnes: Monnes del Ancian Mundo e Monnes del Nove Mundo
    • Monnes del Ancian Mundo : Macacos, colobos
    • Monnes del Nove Mundo: Uistitis, tamarinos, capuchinos vive in sud e centro America
  • Prosimias : Lemures, loris e tarsieros vive in Africa e Asia.
Monnes[modificar | modificar fonte]

Include plus de 200 species del Nove mundo in Sud e Centro America, e del Ancian Mundo in Africa e Asia.

  • Illos ha un talia parve, le bracios de equal o minor longitude quam le gambas.
  • Rotation del humero limitate
  • Activitate diurne
  • Pectore magis profunde que ample
  • Cauda visibile
  • Ungulas in totos le digitos (Salvo le Callitrichidae uistitis e tamarinos)
  • Naso sic, absentia de musello
  • Debile senso del odor, dentes grande que pote extender se al musello.
Simia superior[modificar | modificar fonte]

Include le species gorillas, chimpanzes e bonobos in Africa e orang-utan, gibbones in le sudest de Asia.

  • Plus grande in talia (excepte le gibbon)
  • Bracios magis longe que le gambas
  • Rotation total del humero
  • Habito diurne
  • Pectore ample
  • Sin cauda
  • Ungula in omne le digitos
  • Naso sic, absentia de pilo in le facie

Prosimias[modificar | modificar fonte]

Include circa de 50 species, le lemures in Madagascar, le loris in Africa occidental e sudest de Asia e alteres species in Africa.

  • Le prosimia son plus parve in talia
  • Habe le bracios plus curte que le gambas
  • Possede gambas forte pro saltar e adherer se al trunco del arboles
  • Costume plus de type nocturne
  • Alicunos ha cauda visibile
  • Habe unguiculo
  • Naso humide e musello de can
  • Senso del odor developpate
  • Oculos que reflecte le lumine

Referentias[modificar fonte]

  1. Derivation: Entitates: 1. (it) Primates || 2. (es) Primates || (pt) Primatas || 3. (fr) Primates || 4. (en) Primate || Controlo: (de) Primaten || (ru) Приматы || - (Extra): (la) Primates