Principato
| Principato |
|---|
| instantia de: administrative territorial entity type[*], forma de governamento[*], entitate territorial administrative |
| subclasse de: stato, monarchia, manorialism[*], fiefdom[*] |
|
|
|
| Commons: Principalities |
Un principato[1] es un stato monarchic cuje capite es un prince o princessa. Il ha hodie tres statos independente con le titulo de principato: Andorra (Principat d'Andorra), Liechtenstein (Fürstentum Liechtenstein) e Monaco (Principauté de Monaco). Le stilo del princes de Liechtenstein e Monaco es «Su Altessa Serenissime».
Traditionalmente, le filios e granfilios de un rege o regina regnante ha le titulo de «prince» desde lor nascentia, e le filias e granfilias cello de «princessa». Istos son normalmente titulos de cortesia, con le stilo de «Su Altessa Royal», «Su Altessa», o alco de similabile. Feminas qui sposa princes deveni anque princessas; pro exemplo, Diana Spencer ha devenite Princessa de Galles in consequentia de su maritage con le Prince Charles. Le mesme principio opera con princes regnante; Grace Kelly ha devenite Princessa de Monaco al ora de su maritage con le Prince Rainier III.
Poisque le herede apparente al thronos britannic e altere porta le titulo de Prince de Galles, Galles es frequentemente appellate le «Principato de Galles», ma iste denomination es non official depois 1536. In contrasto, Asturias – feudo del herede apparente al throno espaniol – es officialmente denominate le «Principato de Asturias». Pro rationes historic, Catalonia es anque vulgo appellate le «Principato de Catalonia».
In uso historic, il habeva multe principatos usque le medio del seculo 20. Il habeva concentrationes notabile de principatos in le Sacre Imperio Roman Germanic e in India britannic, ubi 174 monarchias autonome existeva sub le domination del Imperio Britannic e esseva communmente denominate principatos («princely states»). Tote iste statos esseva abolite e incorporate in le republicas actual de Germania (o eventualmente Italia, Belgica, Switza etc.) e India.
Plure principatos medieval esseva statos ecclesiastic governate per clericos, como le prince-archiepiscopo de Bremen, le prince-episcopos de Durham, Liège o Worms, o le prince-abbate de Einsiedeln, inter multe alteres. Un principato partialmente de iste typo continua usque ora, a saper Andorra. Andorra ha duo co-princes, de qual uno es le Episcopo de Urgell (le altere es le Presidente de Francia). Le capite del Ordine de Malta es ancora titulate Prince e Grande Maestro del ordine.
In le historia del Imperio Roman, le «Principato» designa le forma de stato constitute per Cesare Augusto in 27 ante le Era Commun usque le reorganisation del stato per Diocletiano in 293 del Era Commun. Al contrario del «Dominato» que lo sequeva, le Principato esseva un periodo ubi le domination del imperatores se mascava per un adherentia plus o minus scrupulose al formas republican traditional. Le titulo «prince» (princeps), adoptate in 23 ante nostre era, sublineava explicitemente le stato del imperator como (solo) un citatano exemplari, poisque illo non significava plus que «primo», i.e. primus inter pares. Ni le principio de primogenitura ni cello de absolutismo esseva proprie al ideologia del Principato. Ante Diocletiano, solo «tyrannos» como Gaio (Caligula), Caracalla o Commodo, castigate per historiographia subsequente, vantava lor poter grandiose o essayava de regnar in contempto del legimitate conferite per le Senato e le populo.