Desiderio Erasmo

De Wikipedia, le encyclopedia libere
Desiderio Erasmo
Sexo mascule
Nascentia 1466-10-28, 1466-11-06 (Rotterdam)
Decesso 1536-07-12, 1536 (Basel)
Causa de decesso dysenteria[*]
Loco de reposo Basel Minster[*]
Citatania Seventeen Provinces[*]
Educate in Universitate de Paris[*], Queens' College[*], Universitate de Cambridge, Universitate de Turin, Collège de Montaigu[*], City Gymnasium[*], College of Sorbonne[*]
Occupation traductor, philosopho[*], theologo[*], essayista[*], Bible translator[*], scriptor, Lady Margaret's Professor of Divinity[*], latinist[*], Latin Catholic priest[*], professor universitari[*]
Obras notabile Elogio del follia, A handbook on manners for children[*], The Education of a Christian Prince[*]
Religion Ecclesia Catholic
Conjuge sin valor
Lingua latino, nederlandese
Identificatores
ISNI 0000000374716178
VIAF 87673996
Commons Desiderius Erasmus

Desiderio Erasmo[1] (28 de octobre 1466 - 12 de julio 1536), anque cognoscite como Erasmo de Rotterdam, esseva un humanista, philologo e theologo nederlandese‎, autor de importante operas in latino.

Biographia[modificar | modificar fonte]

Erasmo nasceva le 28 de octobre 1466 in Rotterdam, filio bastarde de un sacerdote de Gouda e su domestica Margaretha Rogerius (Rutgers). Post esser ordinate sacerdote, Erasmo studiava in le Universitate de Paris, ubi ille experientiava le Renascentia del cultura de Grecia e Roma. Possibilemente in iste epocha incontra se le initios del pensamento humanista de Erasmo que converteva le juvene in un pensator libere e professor de ideas independente.

Viage in Anglaterra[modificar | modificar fonte]

Erasmo iva a London inter 1499 e 1500. Lo plus importante de iste viage esseva le opportunitate de ascoltar John Colet parlante sur le vita de Sancte Paulo in le Universitate Oxonian. Depost le exposition, Erasmo habeva un discussion con Colet sur como leger le Biblia in un forma humanista. Isto influerea in su forma de pensar.

In 1500, Erasmo scribeva su Adagios junctemente con Publio Fausto Andrelini. Ille laborava tote su vita in iste opera. Iste libro habeva 60 editiones, alicun cosa incredibile pro le epocha.

Viage in Italia[modificar | modificar fonte]

Inter 1506 e 1509 Erasmo viveva in Italia, le plus parte del tempore laborante in un pressa. In multe occasiones on le offereva travalios multo ben pagate, ma ille diceva que lo que ille ganiava in le pressa esseva sufficiente.

A partir de iste connexiones con universitates e con scriptores qui vadeva al pressa, Erasmo comenciava a cognoscer personas qui pensava como ille, e qui rejectava le abusos del ecclesia. Le fama de Erasmo se propagava per tote Italia, e su ideas sur le elevation intellectual e religiose comenciava a esser cognoscite e a discuter se; nonobstante, non totes pensava como ille e iste opponentes comenciava criticar le in publico e in private. Isto pote esser le causa pro le qual le scriptor abandonava Italia pro vader a Basilea, in Suissa.

Le lucta contra le disciplina e le institutiones[modificar | modificar fonte]

Designo con pluma de Hans Holbein le Juvene in le margine del exemplar de Oswald Myconius del edition 1515 del Elogio del follia de Erasmo.

Non se sape qual del tres institutiones educative in le quales Erasmo esseva internate, esseva le causante del profunde rejection que ille habeva tote su vita contra le autoritates. Como resultato de su perception de illes, Erasmo disveloppava un sentimento de rejection contra le ecclesia catholic e arrivava al conclusion que le collegios, universitates e le ecclesia catholic non permitteva le gente a pensar liberemente. Ab alora ille se opponeva a qualcunque typo de autoritate e cercava plus de libertate legente le scriptores de Grecia e Roma, proque illes habeva vivite in le evo in qual le christianismo non habeva triumphate.

In le universitate, Erasmo videva que, in loco de inseniar le le nove ideas, lo que se inseniava esseva theorias antiquate del prime seculos del medievo, e que in loco de avantiar e esser plus avantiate que le resto del societate, on esseva plus a retro.

Erasmo decideva que ille poteva facer alicun cosa per reverter le situation: Con le ideas de su amicos del monasterios augustinian e alicun altere ideas de John Colet, ille comenciava a analysar le libros plus importante del antique civilisationes grec e roman, modernisante su contentos e tentante applicar los al vita del societate in le qual ille viveva, tentante extraher le plus significative de iste textos antique ma brillante, a fin que qualcunque persona poterea comprender le textos.

Ille nunquam cessava luctar contra le carcere spiritual que ille observava in tote le partes, in tote le institutiones educative, intellectual, politic e social de su epocha. Isto le crearea multe problemas durante su carriera.

Le initios litterari[modificar | modificar fonte]

Essente in le citate de Basilea ubi ille se videva obligate a retirar se a causa del "persecutiones" al qual ille esseva submittite, Erasmo sentiva le calor de iste pais que le recipeva con hospitalitate e attention e un vice plus se circumfereva de amicos e sequitores qui habeva comenciate a creder in ille e in su ideas.

Il esseva ibi ubi ille comenciava a scriber. Primo ille tentava converter se in un maestro del prosa latin. Illo esseva le lingua plus clar que ille trovava pro transmitter ideas complexe e le plus utile pro transmitter su ideas in Europa. Solmente depost ille comenciava scriber.

Colpos contra le ecclesia[modificar | modificar fonte]

Le polemicas de Erasmo contra le ecclesia ha essite mal interpretate con frequentia. Erasmo esseva de accordo con le doctrina catholic e con le forma de organisation del ecclesia. Lo que le molestava esseva le superstitiones e le ignorantia. Ille voleva utilisar su formation universitari e su capacitate pro transmitter ideas, pro clarar le doctrinas catholic e facer que le ecclesia permitterea plus de libertate de pensamento. Iste duo scopos non esseva compartite per le episcopos del seculo XVI.

Ab su labor como academico Erasmo lo credeva su obligation de liberar le ecclesia del paralyse a que le condemnava le rigiditate de pensamento e le institutiones del medievo, durante que ille credeva que le Renascentia esseva un nove forma de pensar. Le tradition e le ideas del medievo non habeva jam loco in le mundo, e ille, le "cruciato del rectitude", debeva esser ille qui modificarea le stato del cosas.

Operas central[modificar | modificar fonte]

In 1503 Erasmo publicava le prime de su libros le plus importante; le Enchiridion militiis christiani (Manual del cavallero christian). In iste parve volumine Erasmo explica le principal aspectos del vita christian, que postea passarea tote su vita disveloppante e approfundante. Le clave de toto es le sinceritate.

Post su sojorno in Anglaterra, ille comenciava un studio profunde del Nove Testamento pro preparar su version in latino. Publicate per Johann Froben in Basilea in 1516, le version de Erasmo de iste libros faceva que le studios biblic se approfundarea durante le Reformation Protestante. Martin Luther se basava in iste traduction pro studiar le Biblia. Pro isto le labor de Erasmo habeva consequentias historic que continua usque hodie e es in le genesis del protestantismo e del nove ecclesias christian.

Le traduction de Erasmo es le base del Biblia anglese, cognoscite como King James' Version.

Erasmo e Luther[modificar | modificar fonte]

"Sur le libere voluntate", contestation de Luther al attaccos de Erasmo (1526).

Martin Luther esseva le prime homine a rebellar se contra le ecclesia con exito e crear, con su ideas, un ecclesia aparte. Luther diceva que un de su fontes de inspiration esseva le traduction de Erasmo del Biblia. In 1522, Luther traduceva le Biblia in germano, e iste version esseva le base del traduction de William Tyndale al anglese in 1526.

Le sequitores de Luther fureva contra Erasmo post le publication del Biblia in latino. Mais post que Luther diceva que iste traduction le habeva adjutate, le ecclesia comenciava a cader super Erasmo. Le conflicto inter le ecclesia e le protestantes faceva a totes selectionar positiones, mais pro Erasmo tote le gruppos esseva repugnante proque pro ille le plus importante esseva su independentia individual e intellectual.

Ma le situation non poteva durar: Luther comenciava a pressar Erasmo a fin de que ille se presentarea como le facie visibile del reformistas, lo que le hollandese negava. Pro su parte, le Papa anque pressava Erasmo a fin que iste attaccarea le protestantismo. Le negative de laborar con le un o le altere esseva interpretate per ambes como un infidelitate. Le ecclesia le accusava con un phrase celebre: "Vos poneva le ovo e Luther lo covava", a lo que le theologo respondeva con le non minus cognoscite ironia: "Si, ma io expectava un pullo de altere classe".

Litteras con Luther[modificar | modificar fonte]

Le litteras de Erasmo es interessante: Il ha in illos 500 homines eminente in le mundo del politica e del pensamento qui le scribeva pro demandar adjuta, appoio o consilio. Multe de illes respectava le parolas de Erasmo sed alteres non. Le plus interessante del correspondentia de Erasmo es su litteras con Luther.

Ab le initio de lor relation, Erasmo e Luther intercambiava multe litteras, que esseva conservate e es multo importante pro cognoscer lor relation. In le prime messages, le reformator lauda le labor realisate per Erasmo pro un melior christianitate sed sin parlar del reformation que ille pensava facer. Plus tarde, ille supplicava que ille abandona le catholicismo e se uni al protestantes.

Erasmo responde con parolas de comprension, respecto e sympathia al causa reformista, ma ille non voleva selectionar latere. Luther le diceva que il esseva necessari abandonar le libros e converter se in un leader spiritual del populo, ma Erasmo non voleva abandonar tote le labor de decades. Pro isto ille non se univa a Luther.

Le discussion doctrinal[modificar | modificar fonte]

Ben que ille volerea, le appoio de Erasmo al disveloppamento del lutheranismo habeva in le religion un effecto contrari a lo que ille desiderava. Al reviver le ideales del fundator del augustinianismo, le protestantismo donava un grande impulso al interesse e compromisso personal del fideles in le religion. Iste fide vivite intimemente es le pilar fundamental del protestantismo.

Sed Erasmo semper habeva luctate pro cambiar le abusos que le catholicos faceva del ideas christian, ma non del ideas mesme. Ille affirmava que le reformation poteva facer se perfectemente sin cambios doctrinal. Solmente duo vices in su vita ille se permitteva esser in polemicas sur doctrina. Un del themas que ille tractava esseva le libertate. Le protestantes credeva in le libertate e diceva que on non besoniava le ecclesia pro le salvation. Le catholicos negava le capacitate del homine de esser libere. In un de su libros publicate in 1524, Erasmo recognosce e attacca le exaggerationes de Luther sur le libertate human. Ma, con le timor de veritate scientific de su opera, pauco depost ille analysa le argumentos contrari del catholicos e termina concludente que ambe positiones es parte del veritate.

Erasmo affirma que le homine nasce ligate al peccato e que illo anque ha le formas adequate pro sollicitar a Deo que le permitterea disligar se. Le forma adequate de peter lo offere solo le ecclesia catholic, e il depende al peccator saper utilisar los. Iste esseva su grande contribution al problema del epocha que creava frigido inter catholicos e protestantes.

Le conflicto religiose[modificar | modificar fonte]

Durante tote su vita Erasmo ha essite consequente con su criticas al poteres stabilite e al abusos que le mal religioses faceva de illos. Quando ille esseva obligate a seliger inter le ecclesia e le protestantes, ille diceva que ille nunquam habeva attaccate le ecclesia como institution ni Deo como fonte de intelligentia e justitia, sed le mal episcopos e fratres qui ganiava moneta vendente le paradiso e committeva altere delictos religiose.

Luther esseva de accordo con le ideas de Erasmo, e le reformator Luther esseva un del pauc personas que Erasmo in publico recognosceva que ille admirava. Le germano semper defendeva le ideas de Erasmo argumentante que illos esseva le producto de un labor profunde.

Le ultime annos[modificar | modificar fonte]

Erasmo passava le ultime annos de su vita persequite per catholicos e protestantes. Ille manteneva disputas con personas qui antea habeva essite su amicos. Le citate de Basilea se adhereva officialmente al Reformation in 1529, e in consequentia Erasmo viagiava de illac e ille se stabiliva in Fribourg ubi ille poteva esser independente intellectualmente.

Ille moriva in Basilea in 1536.

Operas principal[modificar | modificar fonte]

Enchiridion militis Christiani (1503).
Enchiridion militis Christiani (1503).
  • Adagios
  • Enchiridion militiis christiani (Manual del cavallero christian) (1503)
  • De ratione studii (Sur le methodo de studio) (1511)
  • Enchomion moriae seu laus stultitiae (Elogio del dementia ) (1511)
  • Institutio principis christiani (Education del principe christian) (1516) dedicate a Carlos V.
  • Traduction del Nove Testamento in latino (1516)
  • Paráfrasis del Nuevo Testamento (1516)
  • Coloquios (1517)
  • Spongia adversus aspergines Hutteni (1523)
  • De libero arbitrio diatribe (1524)
  • Prime tomo de Hyperaspistes (Superescudo) (1526), replica al De servo arbitrio de Lutero.
  • Secunde tomo de Hyperaspistes (1527)
  • De pueris statim ac liberaliter instituendis (1528)
  • Utilissima consultatio de bello turcis inferendo (Utilissime consultation super facer guerra al turcos) (1530)
  • Ecclesiastes (tractato de predication) e Preparatio ad mortem (Preparation pro le morte) (1534)

Censura[modificar | modificar fonte]

Tote le operas de Erasmo esseva censurate e includite in le "Index de Operas Prohibite" per le Concilio de Trento. De modo similar illos esseva denunciate pro le majoritate del pensatores protestante.

Ligamines externe[modificar | modificar fonte]

Referentias[modificar fonte]

  1. Derivation (in ordine alphabetic): (ca) Erasme de Rotterdam || (de) Erasmus von Rotterdam || (en) Erasmus || (es) Erasmo de Róterdam || (fr) Érasme || (it) Erasmo da Rotterdam || (pt) Erasmo de Roterdão || (ro) Erasmus din Rotterdam || (ru) Эразм Роттердамский