Cyclon tropic

De Wikipedia, le encyclopedia libere
Nota
Nota
Cyclon tropic
instantia de: type of cyclone[*]
subclasse de: low pressure area[*], vortex[*], cyclone[*], extreme weather[*]


Commons: Tropical cyclones
Hurican Isabel (2003) como vidite ab spatio durante Expedition 7 del Station Spatial International. Le oculo, muro del oculo, e ambiente bandas pluvial, characteristicas de cyclones tropic, es visibile clarmente in iste vista ab spatio.

Un cyclon tropic[1] es un rapidemente rotante systema tempestic characterisate per un centro de pression basse, ventos forte, e un arrangiamento spiral de tempestas de tonitro que produce forte pluvia. Dependente sur location e fortia, un cyclon tropic es appellate nomines tal como huracan, typhon, tempesta tropic, tempesta cyclonic, depression tropic, o, simplemente, cyclon.

Cyclones tropic typicamente se forma supra corpores grande de aqua calide o quasi-calide. Illos deriva lor energia a causa del evaporation de aqua ab le superficie oceanic, le qual ultimemente recondensava in nubes e pluvia quando aere humide se leva e frigida a saturation. Iste fonte energic differe ab illo del tempestas cyclonic del medie-latitudes, tal como nor'easteres e tempestas de vento europee, que es date energia primemente per contrastos horizontal de temperatura. Le forte ventos rotante del cyclon tropic es un resultato del conservation del momento angular causate per le rotation del Terra como aere flue verso le interior al axe de rotation. Assi, illos forma rarmente intra 5° del equator. Cyclones tropic ha typicamente inter 100 e 4000 km in diametro.

Tropic refere se al origine geographic de istes systemas, que se forma quasi exclusivemente supra mares tropic. Cyclon refere se a lor natura cyclonic, con vento a sufflar in senso antihorologic in le Hemispherio del Nord e in senso horologic in le Hemispherio del Sud. Le direction opposite de circulation es a causa del effecto Coriolis.

Preter ventos e pluvia forte, cyclones tropic pote generar undas alte, affluxo tempestic damnificante, e tornados. Illos typicamente debilita rapidemente supra terra ubi illos es isolate de lor principal fonte energic. Pro iste ration, regiones litoral es particularmente vulnerabile a damnos ab un cyclon tropic in comparation con le regiones interior. Pluvias forte, tamen, pote causar inundationes significante verso le interior, e affluxos tempestic pote producer extensive inundationes litoral usque a 40 km ab le costa. Ben que lor effectos sur human populationes es sovente devastante, cyclones tropic pote relevar siccates. Illos anque porta energia caloric foras del tropicos e transporta lo verso latitudes temperate, que pote moderar climate regional e global.

Structura physic[modificar | modificar fonte]

Typhon Nabi como vidite ab le Station Spatial International, Septembre 3, 2005.

Cyclones tropic es areas de relativemente pression basse in le troposphera, con le plus grande pression perturbationes a occurrer al altitudes basse proxime le superficie. Sur Terra, le pressiones (registrate) al centros de cyclones tropic es intra le plus basse ancora observate a nivello del mar. [2] Le partes juxta le centro de cyclones tropic es plus calide que le ambiente a omne elevationes, assi illos es characterisate como systemas de "centro calide".[3]

Campo de vento[modificar | modificar fonte]

Le quasi-superficial campo de vento de un cyclon tropic es characterisate per le rapide rotation del aere circa un centro de circulation dum anque fluer radialmente verso le interior. Al bordo exterior del tempesta, le aere pote esser quasi calme; totevia, a causa del rotation del Terra, le aere ha non-zero absolute momento angular. Como le aere flue radialmente verso le interior, illo comencia rotar cyclonicamente (in senso antihorologic in le Hemispherio del Nord, e in senso horologic in le Hemispherio del Sud) pro conservar le momento angular. A un radio interior, le aere comencia elevar se al alto del troposphera. Iste radio es typicamente coincidente con le radio interior del oculamuro, e ha le plus forte ventos quasi-superficial del tempesta; consequentemente, illo es appellate le radio de vento maxime.

Oculo e centro[modificar | modificar fonte]

Diagramma de un cyclon tropic in le Hemisphera del Nord
NASA animation de Hurican Arthur in 2014 monstrar ratas pluvial e structura interne ab datos de GPM

Al centro de un cyclon tropic matur, le aere clina in loco de levar se. Pro un tempesta forte sufficientemente, le aere pote clinar supra un strato profunde satis de supprimer le formation de nubes, assi causar un clar "oculo". Tempore in le oculo de un tempesta es normalmente calme e vacue de nubes, ben que le mar pote esser extrememente violente .[4]

Intensitate[modificar | modificar fonte]

Le intensitate es definite como le rapiditate maxime de vento del tempesta.

Dimension[modificar | modificar fonte]

Sur Terra, cyclones tropic ha un grande rango de dimensiones, de 100–2000 km como mesurate per le radio de vento evanescente. Illos es le plus grande, mediemente, in le Oceano Pacific del nord-west e le minus grande in le Oceano Pacific del est. Si le radio de isobara le plus externe es minus que duo grados de latitude (222 km), alora le cyclon es "multo parve". Un radio de 3–6 grados de latitude (333–670 km) es considerate "dimensional medie". "Multo grande" cyclones tropic ha un radio de plus grande que 8 grados (888 km). Observationes indica que grandor es solmente debilemente correlationate con le parametros tal que intensitate tempestic (rapiditate maxime del vento), radio de vento maxime, latitude, e intensitate potential maxime.[5]

Physica e energetica[modificar | modificar fonte]

Cyclones tropic exhibi un circulation invertente ubi aer influe a nivellos basse proxime le superficie, leva in nubes tonitral, e exflue a nivellos alte proxime le tropopausa.[6]

Le tridimensional campo de vento in un cyclon tropic pote esser separate in duo componentes: un "circulation primari" e un "circulation secundari". Le circulation primari es le parte rotational del fluxo; illo es purmente circular. Le circulation secundari es le parte invertite (in-a alte-ex-a basse) del fluxo; illo es in le directiones radial e vertical. Le circulation primari ha le ventos le plus forte e es responsabile pro le majoritate del damnos que un tempesta causa, dum le circulation secundari es plus lente ma governa le energetica del tempesta.

Circulation secundari: un motor caloric de Carnot[modificar | modificar fonte]

Le principal fonte energic de un cyclon tropic es le evaporation de aqua ab le superfacie del oceano, que ultimemente se recondensava in nubes e pluvia quando le aere humide e calide se leva e frigida a saturation. Le energetica del systema pote esser idealisate como un atmospheric motor caloric de Carnot.

Circulation primari: le ventos rotante[modificar | modificar fonte]

Le primari fluxo rotante in un cyclon tropic resulta del conservation del momento angular per le circulation secundari. Absolute momento angular sur un planeta rotante es date per

ubi es le parametro Coriolis, es le rapiditate azimutal del vento (que es, rotante), e es le radio del axe de rotation.

Formation[modificar | modificar fonte]

Mappa del tracias cumulative de omne cyclones tropic durante le periodo 1985–2005.

Globalmente, activitate de cyclones tropic culmina in le fin del estate, quando le differentia inter temperaturas del aere e temperaturas del superfacie marin es le plus grande. Tamen, cata bassino ha su particular patronos saisonal. Sur un scala mundial, maio es le mense le minus active, e septembre es le plus active. Novembre es le sol mense in le qual tote le bassinos de cyclones tropic es active. [7]

Effectos[modificar | modificar fonte]

Le resultos de Hurican Katrina in Gulfport (Mississippi).

Cyclones tropic supra le mar causa grande undas, pluvia forte, inundation, e ventos forte, disrumpente international imbarcamento e aliquando causante naufragios.[8] Cyclones tropic agita le aqua, relinquer un sulco frigide, que causa le region de esser minus favorabile pro cyclones tropic subsequente. Sur terra, ventos forte pote damnificar o destruer vehiculos, edificios, pontes, e altere structuras, transformar fragmentos in mortifere volante projectiles. Le affluxo tempestic, o le levation del nivello del mar causate per le cyclon, es typicamente le plus nocive effecto de abbordante cyclones tropic, historicamente resultava in 90% de mortes in cyclones tropic.[9] Le rotation large de un abbordante cyclon tropic, e le cisorios de vento vertical a su peripheria, genera tornados. Tornados anque pote esser generate como un resultato de mesovortices in le oculamuro, que persiste a abbordo.[10]

Notabile cyclones tropic[modificar | modificar fonte]

Cyclones tropic que causa extreme destruction es rar, ben que quando illos occurre, illos pote causar immense damnos o milles de fatalitates. Le 1970 cyclon Bhola era le plus mortifere cyclon tropic notate, occideva plus que 300.000 personas[11] e possibilemente tante como 1 million[12] post colpar le densemente populate Delta del Ganges in Bangladesh le 13 de novembre 1970. Su potente affluxo tempestic era responsabile pro le grande numero de mortes.[11] Le bassino cyclonic de Oceano Indian del nord ha historicamente essite le plus mortifere bassino.[9][13] In altere partes, Typhon Nina occideva quasi 100.000 in China in 1975 a causa de un inundation 100-annal que causava 62 barrages, includente le Barrage Banqiao, de faller.[14] Le Grande Huracan de 1780 era le plus mortifere huracan del Atlantic del Nord notate, occidente circa 22.personas in le Antillas Minor.[15] Un cyclon tropic non ha necessitate de esser forte specialmente pro causar damnos memorabile, si le mortes resulta de inundationes pluvial o caditas de fango. Tempesta Tropic Thelma in novembre 1991 occideva milles in le Philippinas,[16] e in 1982, le innominate depression tropic que post deveniva le Hurican Paul occideva circa 1.personas in America Central.[17]

Hurican Katrina es estimate como le plus costose cyclon tropical del mundo,[18] causante $81,2 milliardos in damnos a proprietate (2008 USD)[19] con damnos total estimate in plus que $100 milliardos (2005 USD).[18] Katrina occideva al minus 1.836 personas post colpar Louisiana e Mississippi como un huracan major in augusto 2005.[19] Hurican Sandy es le secunde plus costose cyclon tropic in le historia del S.U.A., con damnos de $68 milliardos (2012 USD), e con costos de $37,5 milliardos (2012 USD), Hurican Ike es le tertie plus costose huracan in le S.U. Ma le Hurican de Galveston de 1900 era le plus mortifere disastro natural del Statos Unite, occidente un estimate 6.000 a 12.000 personas in Galveston (Texas).[20] Hurican Mitch causava plus que 10.000 fatalitates in America Latin.

Vide etiam[modificar | modificar fonte]

Referentias[modificar | modificar fonte]

  1. Derivation: Entitates: 1. (it) Ciclone tropicale || 2. (es) Ciclón tropical || (pt) Ciclone tropical || 3. (fr) Cyclone tropical || 4. (en) Tropical cyclone || Controlo: (de) Tropischer Wirbelsturm || (ru) Тропический циклон || - (Extra): (la) Typhon marinus
  2. Symonds, Steve (November 17, 2003). "Highs and Lows", Wild Weather, Australian Broadcasting Corporation. Recuperate le March 23, 2007. Archived from the original on October 11, 2007. 
  3. Frequently Asked Questions: What is an extra-tropical cyclone?. National Oceanic and Atmospheric Administration. Recuperate le March 23, 2007.
  4. National Weather Service (October 19, 2005). Tropical Cyclone Structure. JetStream — An Online School for Weather. National Oceanic & Atmospheric Administration. Recuperate le May 7, 2009.
  5. Merrill, Robert T (1984). "A comparison of Large and Small Tropical cyclones". Monthly Weather Review 112 (7): 1408. American Meteorological Society. doi:10.1175/1520-0493(1984)112<1408:ACOLAS>2.0.CO;2. Bibcode1984MWRv..112.1408M. 
  6. Emanuel, Kerry (February 8, 2006). Anthropogenic Effects on Tropical Cyclone Activity.. Massachusetts Institute of Technology. Recuperate le May 7, 2009.
  7. Atlantic Oceanographic and Meteorological Laboratory, Hurricane Research Division. Frequently Asked Questions: When is hurricane season?. National Oceanic and Atmospheric Administration. Recuperate le July 25, 2006.
  8. Roth, David and Cobb, Hugh (2001). Eighteenth Century Virginia Hurricanes. NOAA. Recuperate le February 24, 2007.
  9. 9,0 9,1 Patrono:Cite doi
  10. Atlantic Oceanographic and Meteorological Laboratory, Hurricane Research Division. Frequently Asked Questions: Are TC tornadoes weaker than midlatitude tornadoes?. National Oceanic and Atmospheric Administration. Recuperate le July 25, 2006.
  11. 11,0 11,1 Landsea, Chris (1993). Which tropical cyclones have caused the most deaths and most damage?. Hurricane Research Division. Recuperate le February 23, 2007.
  12. Lawson, A. (November 2, 1999). "South Asia: A history of destruction", BBC. Recuperate le February 23, 2007. 
  13. Patrono:Cite doi
  14. Anderson-Berry, Linda J. Fifth International Workshop on Tropycal Cyclones: Topic 5.1: Societal Impacts of Tropical Cyclones.. Retrieved February 26, 2008.
  15. National Hurricane Center (April 22, 1997). The Deadliest Atlantic Tropical Cyclones, 1492–1996. National Oceanic and Atmospheric Administration. Recuperate le March 31, 2006.
  16. Joint Typhoon Warning Center. Typhoon Thelma (27W) (PDF). 1991 Annual Tropical Cyclone Report. Archivo del original create le August 13, 2020. Recuperate le March 31, 2006.
  17. Patrono:Cite doi
  18. 18,0 18,1 Hurricane Damages Sour to New Levels. Earth Policy Institute (2006). Archivo del original create le December 13, 2006. Recuperate le February 23, 2007.
  19. 19,0 19,1 Knabb, Richard D., Rhome, Jamie R. and Brown, Daniel P. (December 20, 2005). Tropical Cyclone Report: Hurricane Katrina: 23–30 August 2005 (PDF). National Hurricane Center. Recuperate le May 30, 2006.
  20. National Hurricane Center. Galveston Hurricane 1900. Archived 2006-07-09 at the Wayback Machine. Retrieved February 24, 2008.
Nota
Nota