Roma antique

Roma antique
instantia de: stato preterite[*], ancient civilization[*], temporal entity[*]
subclasse de: archaeological culture[*], Roman civilization[*]
parte de: Roman civilization[*]
, succedite per: Medieval Rome[*], Imperio Byzantin
initio: 753 AEC
data de creation: 753 AEC
Commons: Ancient Rome

Historia de Italia

---

Prehistoria

• Prehistoria in Italia

Antiquitate

• Roma antique
  • Monarchia roman
  • Republica Roman
  • Imperio Roman

Medievo

• Guerra Gothic

Etate Moderne

• Renascentia

Etate Contemporanee

• Regno de Italia
• Guerra Italo-Turc
• Fascismo

Roma antique (in latino: Rōma), o Civilisation roman, designa omne characteristicas differente de un organisation assimilabile a un Stato, surgite del expansion del citate de Roma, que in su epocha de apogeo, arrivava a extender se desde Grande Britannia usque le deserto del Sahara e desde le peninsula Iberic al fluvio Euphrates. In principio, tras su fundation (753 aEC) Roma esseva un monarchia etrusce. Plus tarde (509 aEC) esseva un republica latin e in 27 aEC convertiva se in imperio. Le periode de plus grande splendor es cognoscite como pax romana, pro le relative stato de harmonia que prevaleva in le regiones que esseva sub le dominio roman; un periode de ordine e prosperitate que cognosceva le Imperio sub le dinastia del Antoninos (96-192) e etiam sub le Severos (193-235). Ille civilisation es un elemento decisive del developpamento de occidente e, plus tarde, anque de Oriente.

Le fundation secundo le legenda

Secundo le tradition roman, Romulo e su fratre Remo esseva le fundatores de Roma e del Senato roman. Le historiographia actual considera falsa ista tradition, fixante le origine del citate a finales del seculo VII aEC.

Prime parte

Numitor esseva le rege de un citate del Latio nominate Alba Longa. Esseva subverse per su fratre Amulio, qui lo expelleva del citate e procedeva a occider a tote le filios excepte a su unic filia Rhea Silvia. Como non voleva que Rhea teneva filios le obligava a dedicar se al culto de Vesta assicurante se de ista forma de que serea virgine.

Rhea Silvia trovava se durmente in le rivo de un fluvio e le deo Marte se inamorava de illa, la possedeva e la lassava embarassate. Como consequentia illa faceva nascer duo geminos que nominava Romulo e Remo. Ante que le rege Amulio notava le successo, collocava a su filios in un canasta in le fluvio Tiber por que non suffreva le mesme via que lor oncles. Le canasta arenava e le parves esseva allactate per un lupa, Luperca, e plu tarde collectate per un pastor Faustulo e colite per su sposa, Acca Larentia. Se diceva que haveva essite educate en Gabio, localitate del Latio; plu tarde istos decideva fundar Roma.

Secunda parte

Quando illos cresceva, discoperiva su origine, pro lo que regressava a Alba Longa, occideva Amulio e reponeva a su avo Numitor in the throno. Iste les delivrava territorios al nord-west del Latio. In 753 aEC le duo fratres decideva fundar un citate in iste territorio in un prateria del fluvio Tiber, secundo le rito etrusc, in le precise loco in ubi arenava le canasta. Delimitava le clauso del citate (pomoerium) con un arate que esserea le supposite Roma quadrata del Palatino. Romulo jurava occider a toto aquelle que transpassava le limites sin permisso.

Discutente re le nomine del citate decideva que lo seligeva qui videva plu aves, prova que superava Romulo e la donava le nomine de Roma. Remo, irritate, discuteva con Romulo e borrava le sulco del limites del futura citate. Compliente le juramento, Romulo lo occideva.

Le citate esseva construite in le pomoerium palatine, e Romulo esseva le soverano. Creava le senato, composte per cento membros (patres) cuje descendentes esseva nominate patricios e divideva le population in 30 curies. Por popular le citate, Romulo acceptava tote typo de gente (asylum): refugiate, libertos, sclavos, fugitivos...

Morte

Romulo moriva in 717 aEC. Existe varie versiones de su morte, abuccate per le celos in medie de un tempestate provocate per su patre Marte o assassinate per un senatores discrepante. In honor al data de su disparition se celebrava le festas Nonas Caprotina. Ille serea divinisate e adorate sub le nomine de Quirino. Poste su morte se producera un anno de interregnum usque que le senato elige como rege a Numa Pompilio.

In le chronologia actual le data del fundation de Roma se fixava le 21 de april 753 aEC. Prendeva como puncto de referentia por datar eventos in le mundo roman. Esseva alludite como le Nascentia de Roma (200 aUC: Anno 200 ab Urbe Condita “In le anno 200 ab le Fundation del Urbe o del Nascentia de Roma”).

Republica roman

Le parola "republica" veni del latino res publica, que significa "le cosa public". Gubernar le citate es, assi, un affaire public e collective. Le lema del Republica es "Senatus populusque romanus", "le Senato e le populo roman". Illo symbolisa le union del Senato roman, ubi originalmente siede le familias patricie, e le totalitate del citatanos roman. De facto, le Romanos es dividite in duo gruppos, le patricios e le plebeios. Iste ultime forma le massa del artifices e agricoltores. Illes vive foras del organisation patricie e non honora ulle ancestro particular. Le patricios es frequentemente proprietarios de vastes dominios cultivabile. Illes appartine a famas famas, le gentes. Cata gens ha su proprie cultos includente le culto del ancestros e lor traditiones. Illo comprende un numero plus o minus grande de clientes qui debe obedientia a lor "patrono" e recipi auxilio e assistentia in caso de necessitate.

Advenimento del Republica (seculos V e principio del IV a.C.)

Articulo principal: Advenimento del Republica roman.

Fin del regnes etrusque e institution del Republica

Vision romantic de Roma, con le Tíber, le muro de Servio e le ponte Sublicio, dominante per le Capitolio e le templo dedicate al triade de Jupiter, Juno e Minerva.

Le historia del initios del Republica es multo obscure: excepte le scopertas archeologic, que rarmente permitte un narration del eventos, on non possede fontes contemporanee de iste periodo. Assi, on pote scriber su historia solmente a base de le relationes historic que le Romanos mesme furni, relationes frequentemente imprecise, interdum contradictorie, ubi le legenda e le rescription politic se mescla con le memoria del eventos le plus ancian. Nonobstante, ben que il es evidente que le tradition embellisse le factos pro non attribuer a Roma un rolo negative, hodie on admite que le tradition roman se basa super fatti historic, ben que il es multo difficile e sovente impossibile disentanglar le ver del fals34.

Busto de Lucius Junius Brutus in le museos del Capitolio.

Secundo le traditiones, Junius Brutus, le nepote del ultime rege Tarquin le Superbe, es le fundator legendarie del Republica roman, in 509 a.C. Tarquin es depellite, pois ille usa su poteres pro establir un tyrannia. Su abusos es talmente extreme que le Senato e le populo roman vident le concepto del monarchia como odios. Le Senato perde le controlo del election de nove reges sub le dinastia etrusque del Tarquins, e iste intrusion al sovereignitate del Senato, plus que un tyrannia intolerabile, incita le patricios, plus que le populo integre, a expeller le ultime rege. Tarquin le Superbe incita civitates etrusque contra le republica in le initio ma illos es superate. Porsenna, rege etrusque de Clusium, assedia alors Roma pro restaurar Tarquin, ma ille renuncia ante le obstination del Romanos. Auctores moderne questiona tote le evenimentos obscur narrate per le historiographos roman, particularmente le episodio de Porsenna35. Nonobstante, multe citates latine se libera del dominio etrusque al fin del seculo V a.C. Le tyranno se refugia postea a Tusculum ubi ille incita su genero Octavius Mamilius al guerra. Alleate con le Latinos, ille dirige le ultime conflicto contra Roma al lacus Regillus ubi ille es vencite, postea moriente alcun annos plus tarde a Cumas ubi ille face de su hospite, le tyranno Aristodeme, su herede36,37.

Algunes legendas suggere que le monarchia differe radicalmente del republica nascent. Il es plus probabile que il habeva un transition plus gradual. Pote esser occurreva un subversion rapide del monarchia, ma le sol cambio immediate a ille tempore es le substitution del rege per un magistratura con duo capites limitate temporalmente. Le altere cambios probabilemente occurreva plus gradualmente que lo que le tradition suggere.

Guerres exterior

Le batalia del Lac Regille, como etiam le fallimento de Porsenna, marca definitivemente le fin del reigno de los Tarquinios a Roma. In 493 a.C., un alliance es signate con le Liga latina: le foedus Cassianum. Isto pone fin al guerra inter Romanos e Latinos e colloca Roma al par con tote le membros del Liga latina reunite. Isto crea circa Roma un parapetto contra le Volscos e Equos38,39, pois Roma alliga se etiam con le Hernicos in 486 a.C.40. Le historia romane del seculo V a.C. es disturbate per guerras contra le Volscos e Equos e occasionalmente le Sabines, ma Roma resiste e repelle le montaneros, infligente les graves disfetas e treugas plus o minus longe, nonobstante alcun reversos41.

Roma e Veies se opponi pro rationes economic. Grazie a Fidene, situate supra Roma in un guado del Tevere, Veies controlla le Via Salaria e le traffico del sale in le regione42,43. Un prime guerra, private, es conducite per le Fabios, massacrate in le batalia del Cremera44. Postea, circa 435 a.C., Roma occupa Fidene pro le prime vice45, que deveni un colonia romane, e postea definitivemente in 425 a.C., anno ubi un treuga de 20 annos es conciliate46. In 406 a.C., Roma assedia Veies47. Le guerra e le assedio dura dece annos, usque a 396 a.C., quando le citate etrusce cade in le manos del Romanos dirrigite per le dictator Camillo in le anno 396 a.C.48. Iste guerra e iste captura es un evento major in le historia romane: pro le prime vice, le soldatos-agricoltores remane in le armea plus que un anno complete, sin retornar a lor casas pro le hiberno, e pro le prime vice, como compensation, illes recipe un salario extrahite de un nove imposto pagate per le proprietarios de terras, le tributum49. Le territorio roman duplica quasi su dimension e Roma prende le ascendantia in le alliance eternal inter equalos conciliate con le Liga latina, dominante le altere citates. Assi, Roma nunquam ha essite tan forte e necun citate latina o etrusce pare capace de facer le ombra50.

Ma in 390 a.C., un horda gallic, dirigite per Brenno, disface le armea romane. Le autoritates religiose e le objectos sacre es securisate a Caere, un alliate, ante que le Gallos occupa Roma e assedia le Capitolio, ubi le ultime defensores resiste51. Si on crede le traditiones, Roma es totalmente depilliate, destruite e incendiate52, solmente le Capitolio es parcite, defendite heroicamente (specialmente le episodio del ocas del Capitolio53). In realitate, il pote esser que isto esseva solmente un sacco general, le Gallos depillante toto, specialmente le templos, plus que un destruction radical. Iste sacco remane a sempre un trauma pro le Republica romane, e assi le traditiones pote esser multo exaggerate54. Le sacco de Roma es solmente un evento minor in un guerra inter le tyranos de Siracusa, Dionisio le Senior al initio del IV seculo a.C., alliatos del Gallos que illes usa forsan como mercenarios (hypothese del historiante Marta Sordi55), e le Etruscos de Caere (Caere e Siracusa luctante pro tenir le potentia thalassocratic), que es le objectivo del attacco gallic, e que suffre graves perditas simile a Roma56.

Institutiones primitive e lucta inter patricios et plebeios

Post le cadentia del monarchia, le Senato, e principalmente le duo sol magistratos, recuperava le poter supreme, transitant de un systema monarchic a un systema oligarchic. Isto cambio de governamento solo beneficia un minoritate, le nove elite: le patricios. Multe plebeios essava profundemente debitate e subiva assi le lege del patriciato.

Le prime secession del plebe occurre in 495 a.C. e le plebe obtine le creation del magistratura del tribunato del plebe, interdite al patricios, incumbite de defender lor interesse. Le tribunos del plebe es inviolabile. Illes pote opposer se a cata lege proponite per le altere magistratos: isto es le intercessio57. Le tribunos del plebe gani poter gradatim. Per le Lex Publilia Voleronis, le plebeios se organize per tribu58,59, deveniente politicmente independente del patricios60.

Postea, illes demanda le scriptura del lege, per le medio del projecto del Lex Terentilia, circum le qual Roma luctava pro un decada61, usque que un commission extraordinari, le decemviros, esseva establite pro rediger le leges scripte. Le Leges Duodecim Tabularum esseva scripte in duo vices. Le secunde commission de decemviros essayava mantener lor poter absolute, ma a causa del secession del plebe, retirate sur le monte Sacro, illes debeva resignar, e le lege esseva approbate per le populo romano62,63,64. Secundo studio modern, le secunde decemvirate nunquam eveniva35,65. Le Leges Duodecim Tabularum constitue le prime corpore de leges romane scripte. Lor redaction es le acto fundante del jure romane, del institutiones del Republica Romane e del mos maiorum.

Un serie de leges es postea votate, per le quales le plebiscitos promulgate per le comitia tributa ha fortia de lege sub le condition que le Senato le ratifica, le derecto de appellar al populo es restabilite, le sacrosanctitate e inviolabilitate del tribunos del plebe es proclamate: ille es le leges Valeriae Horatiae66, assi como le abolition del prohibition de matrimonio inter plebeios e patricios: le lex Canuleia. Pro facer facie al petition que le consulato se aperi al plebeios, le Senato propone le creation del tribunato militari con poteres consulare, aperite a omnes, e con quasi toto le poteres del consulato, excepte illes date a un nove magistratura patrician, le censura67. Al principio, le patricios monopolisa le nove magistratura, ma gradatim, le plebeios deveni plus numerose e accede plus e plus al tribunato militari con poteres consulare, que deveni quasi systematic, substituente le consulato.

In 376 a.C., un serie de leges es proponite pro meliorar le condition del plebe a Roma. Illo tracta de leges politic, economic e social, que visa dividere le poter supreme inter plebeios e patricios, luctar contra le accumulation per le patricios del terras recentemente annexite circum Roma (ager publicus) e allevar le plebe que es opprimite per debitas: le propositiones include le restablimento del consulato, con necessariemente un electe plebeio inter le duo consules, le prohibition de occupar plus que 500 jugeres del ager publicus e le deduction del capital del interesses jam pagate e le extension del repaymento del debitas sur tres annos, assi como le abolition del nexum. Le tres leges, unite in un sol pro le votation, es approbate68. Le consulato plebeian implica implicitemente le accesso al dictatorship e al censura. Durante tote iste periodo, le Republica Romane confronta se con multes inimicos, e es continualmente in guerra contra populos italic, frequentemente recurrendo a le election de un dictator pro facer facie a minacias exterior, e es plure vices proxime al catastrophe, como in le sacco de Roma in 390 a.C.

Structura social e politic

Le prime structura social e politic del latino esseva le familia: le patre (pater familias), le sposa (unita al patre per le rito sacre del torta), le filios, le sposas del filios, le filios del filios e le filias non maritate. Del union de alicun familias del mesme trunco, surgeva le gens, e de un conjuncto de familias surgeva le tribos.

Le familia esta formate per le plus proxime (agnados) ma, in tanto que le familia se extende, integrate per le familia complete propriemente (adnati) e per le gentiles, totos illos procedente del memes antepassato.

¿Como se produce le union del diverse gruppos, sia de gens o de tribos? Cata gruppo ha un puncto commun de incontro, generalmente por le culto religiose (benque non exclusivemente por tal fin), puncto que constitue le embryon del civitas (citates).

Le citate

Maquette del antique citate de Roma, ubi se apprecia le Theatro de Marcelo e le Theatro de Balbo

Le fundation de Roma se attribue a tres tribos: le Romanes, le Titios e le Luceres. Iste tres gruppos fundava le nominate Roma Quadrata in le Monte Palatino. Altere citate fundate per altere gruppo o gruppos in le Quirinal, se univa al Roma Quadrata, surgente assi le civitas ("citate") nominate Roma.

Al prime citatanos roman se le nominava patritios o (patres) proque o esseva patres de familia (pater familias) o esseva filios de patres de familia vinculate al obedientia paterne (le filios no attingeva le condition de patre de familia usque le patre moriva e se independisava).

Le filios del patritios, quando compliva 17 annos (plus tarde le etate se bassarea usque 14 annos) acquireva le condition de citatanos plen (con tal motivo celebrava un festivitate in le qual lassava de vestir le toga praetexta proprie del garsones e se collocava le toga virilis, proprie del homines), ma continuava subjecte al potestate del patre usque su morte.

Al patritios corresponde le derecto plen de citatanitate: forma le populo e son de inter le habitantes lo de classe social plus elevate. Lor derectos esseva: le suffragio, le realisation de cargos public politic o religiose, le derecto a assignation de terras public, le derectos civil proprie del gens (tutela, succession, potestate, etc.), le derecto de maritar se con altere membros del gens, le derecto de patronato, le derecto de contratation (le unic que anque se extendeva al non patritios libere) e le derecto de facer testamento (le conjuncte de derectos constitueva le ius quiritium o ius civitatis). Como obligationes on pote citar: le servicio militar, e le deber de contribuer con certe impostos al sustenimento del Stato.

Vide etiam

• Ab Urbe condita (historia de Roma per Tito Livio)

Bibliographia

Historia

• Briquel, Dominique (2008) La Prise de Rome par les Gaulois, Paris, PUPS
• Le Glay, Marcel (1990/2005) Rome, grandeur et déclin de la République, Paris: Éditions Perrin.
• Nicolet, Claude, Rome et la conquête du monde méditerranéen, 264-27 av. J.-C., éd.PUF, Paris, t. I, 2001 et t. II, 1997.
• Roman, Danièle (2000) Rome : la République impérialiste (264 - 27 av. J.-C.), éd.Ellipses, Paris.

Geographia

• Scarre, Chris (1995) The Penguin Historical Atlas of Ancient Rome. London: Penguin.

Architectura

• Bonicatti, Maurizio. De la Grèce à Byzance. Paris: Librairie Hachette, 1963, p. XI-XIII
• Claridge, Amanda. Rome: an Oxford archeological guide. Nova York: Oxford University Press, 1998
• Corassin, Maria Luiza. "Sociedade e política na Roma antiga" São Paulo: Atual, 2001, pág. 82 a 99
• D'Agostino, Mário Henrique (2010) A Beleza e o Mármore, São Paulo: Annablume.
• Coarelli, F. Rome and Environs. An Archaeological Guide. Berkeley: University of California Press, 2007 (original em italiano)
• Favro, D. (1996) The Urban Image of Augustan Rome. Cambridge: Cambridge University Press.
• Kleiner, F. S. (2007) A History of Roman Art, Belmont, CA: Thomson Wadsworth.
• Macdonald, W. L. (1982/1986) The Architecture of the Roman Empire, 2 vols. New Haven and London.
• Mendes, Norma Musco. Romanização e as questões de identidade e alteridade. Conflito social na História da Antiguidade: stasis & discordia-Boletim do CPA, IFCH/UNICAMP, v. 11, n. jan./jun., 2001
• Onians, J. (1992) Bearers of Meaning: Classical orders in Antiquity, the Middle Ages and the Renaissance. Princeton University Press.
• Pevsner, Nikolaus. An outline of European Architecture. Great Britain: Penguin Books, 1966, p. 19-56
• Wheeler, Mortimer.Roman Art and Architecture.London: Thames and Hudson, 1964
• Zschietzschmann, Willy (1963) Histoire de l'art: Étrusques, Rome. Paris: Payot.

Gastronomia

• André, Jacques (1981) L'alimentation et la cuisine à Rome, Paris: Les Belles Lettres.
• Blanc, N. & A. Nercessian (1992) La cuisine romaine antique, Grenoble: Glénat.

Societate

• Andreae Bernard, L’Art de l’ancienne Rome, éd. Mazenod, Paris, 1973 ISBN 978-2-85088-004-9.
• Christophe Bade, La noblesse de l'Empire romain. Les masques et la vertu, éd.Champ Vallon, Seyssel, 2005 ISBN 978-2-87673-415-9.
• Boissier, Gaston, La religion romaine d’Auguste aux Antonins, 1909 (lire en ligne).
• Breaugh, Martin, L'Expérience plébéienne. Une histoire discontinue de la liberté politique, éd.Payot & Rivages, Paris, 2007.
• Dumézil, Georges, Mythe et Épopée I. II. & III., éd.Gallimard, Paris, 1995.
• Marrou, Henri-Irénée, Histoire de l’éducation dans l’Antiquité, éd.Le Seuil, Paris, 1948.

Religion

• Beltrão, Cláudia (2011) Interações religiosas no Mediterrâneo romano:práticas de acclamatio e de interpretatio. Rio de Janeiro.
• Beltrão, Cláudia (2011) Interpretatio, solo e as interações religiosas no Império Romano. In: GONÇALVES, A.T. et al. Saberes e Poderes. Rio de Janeiro.
• Beltrão, Claudia. A Religião na Urbs. In MENDES, Norma Musco; SILVA, Gilvan da Ventura (orgs.). Repensando o Império Romano: perspectiva socioeconômica, política e cultural. Rio de Janeiro: Mauad; Vitória, ES/; EDUFES,2006, p. 137-159.
• Beltrão, Claudia (2011) Lectisternium: Banquente ritual e ordem sagrada na Roma Republicana. In: CANDIDO, M. R. História da Alimentação na Antiguidade. Rio de Janeiro: NEA/UERJ.
• Eliade, Mircea (2011) História das crenças e das ideias religiosas, Rio de Janeiro: Zahar.
• Funari, Pedro Paulo (2002) Grécia e Roma, São Paulo: Contexto.
• McKeown, J.C. (2010) O livro das curiosidades romanas, São Paulo:Gutenberg.
• Mendes, N.M.; Otero, U. Religiões e as Questões de Cultura, Identidade e Poder no Império Romano. Phoînix, 11: Rio de Janeiro, 2005: p. 196-220.