Saltar al contento

Peste

Pendente
De Wikipedia, le encyclopedia libere
Peste
instantia de: classe de maladias[*]
subclasse de: primary bacterial infectious disease[*], yersiniosis[*], infectious disease[*], maladia, pandemic and epidemic-prone diseases[*]


Commons: Plague

Peste[1][2] sive pestilentia es un maladia, cuje causa es le bacterio Yersinia pestis, que anno 1894 inter le contagion de peste in Hong Kong, esseva discoperite del medico Alexander Yersin.

Typos de peste

[modificar | modificar fonte]

Il ha plure typos de peste. Le tres le plus commun son peste bubonic, peste septicemic e peste pneumonic.[3], omne causate per le mesme specie de bacterio, Yersinia pestis. In le pestes bubonic e septicemic le infection es plus frequentemente transmittite per le morsura de un pulice[4], communmente Xenopsylla cheopis, un parasito del rattos e altere rodentes. Peste pneumonic es transmittite directamente de un persona a un altere per guttetas resperate in le aer.

Pestes in historia

[modificar | modificar fonte]
Le propagation le plus famose in Europa del famose contagion esseva in le annos 13471351

Le Morte Nigre

[modificar | modificar fonte]

In le seculo quarto decimo, le peste que esseva le violentissime e appellate le Morte Nigre decimava le gentes de Europa. Multe gentes ex urbes escappava ad areas rural ut Giovanni Boccaccio in su opus Le Decamerone narrava.

Altere contagiones

[modificar | modificar fonte]

Un altere famose contagion de peste esseva in Milan in 1630, de que le illustrate scriptor Mediolano de seculo 19 Alexander Manzoni in le fabula Promissi Sponsi scribeva. Il habeva contagiones in le seculo 17 e seculo 18 (e.g. in Anglaterra anno 1665, in Francia anno 1720, in Ukraina anno 1737, et in Russia anno 1789).

Le pandemia le plus recente ha comenciate in China in le 1860s, essevaaa in Hong Kong in 1894, e propagava se a portos trans le mundo in le sequente 20 annos, transmittite per rattos in steameres. Le pandemia occideva ~10 milliones de personas.[5] In iste pandemia Yersinia pestis diffundeva pro le prime vice a Australia[6], America del Nord, America del Sud, e Africa del Sud .[7]

Le ultime epidemia urban del peste in le SUA esseva in 1924-1925 in Los Angeles, ma illo remane endemic in areas rural e semi-rural statounitese, como in altere areas del mundo que ha prairies o steppas ubi rodentes gregari vive.[8]

Gente famose qui moriva de peste

[modificar | modificar fonte]

Referentias

[modificar | modificar fonte]
  1. Derivation: Entitates: 1. (it) Peste || 2. (es) Peste || (pt) Peste || 3. (fr) Peste || 4. (en) Plague (disease) || Controlo: (de) Pest || (ru) Чума || - (Extra): (la) Pestis
  2. "A20: Pestis" apud Stetoskop
  3. https://www.cdc.gov/plague/symptoms/index.html
  4. https://www.cdc.gov/plague/index.html
  5. https://www.cdc.gov/plague/history/index.html
  6. https://sydney.edu.au/medicine/museum/mwmuseum/index.php/Bubonic_Plague_comes_to_Sydney_in_1900
  7. William H. McNeill, Plagues and Peoples, (publicate per Anchor Books in 1977 in un edition cartonage del original de 1976 publicate per Doubleday), capitulo IV: "The Impact of the Mongol Empire on Shifting Disease Balances, 1200 - 1500" pp. 135-139
  8. https://www.cdc.gov/plague/transmission/index.html