Libya

Libya
Bandiera Scuto de armas
Hymno: Libya, Libya, Libya
Nomine native	دولة ليبيا
Classe	stato soveran[*], pais mediterranee[*], pais
Pais	Libya
Capital	Tripoli
Population	6 678 567
Area	1 759 541 ±1 km²
Coordinatas	27°N, 17°E
Linguas official	arabe, Modern Standard Arabic[*]
Fuso horari	UTC+02:00[*], Eastern European Time[*], Africa/Tripoli[*]
Codice telephonic	+218
Valuta	Libyan dinar[*], Libyan pound[*]
Dominio de Internet	.ly[*]
ISO 3166-1 alpha-2	LY
ISO 3166-1 alpha-3	LBY
ISO 3166-1 numeric	434
Codice IOC	LBA
Geonames ID	2215636
Wikimedia Commons Category Libya

Libya es un pais de Africa del Nord con un longe costa mediterranee e un vaste interior dominate per le Sahara. Le major parte de su habitantes es arabe, con un minoritate non negligibile de berberes. Islam sunnita es le religion de 97% del libyanos. Le IDH de Libya es le plus alte de Africa, a causa principalmente del reservas importante de petroleo in le pais.

Le deserto libyc coperi usque 90% del superficie de Libya.

Historia

Libya es divise in tres regiones principal: Tripolitania, a saper le lttoral del west, que include le capital de Tripole e le maxime concentration del population; Cyrenaica, i.e. le est, con alcun considerabile citates como Benghazi e El Beida; e le Fezzan, le interior occidental e central. Le major parte del Fezzan es deserto pauc o non habitate; mesmo le regiones litoral, a contrasto con cellos de Tunisia o Algeria, son largemente deserte.

Un ancian colonia italian, annexate per le fascistas e passate post le Secunde Guerra Mundial sub tutela anglo-francese, Libya ganiava independentia in 1951 como un regno sub le rege Idris. Quando iste recipeva tractamento medical in Turchia in 1969, le colonnello Muammar Gaddafi ha prise controlo in un colpo de stato. Gaddafi reorientava le stato verso nationalismo pan-arabe e pan-african.

Gaddafi ha governate Libya secundo su proprie ideas de organisation del Stato: post 1977, le pais esseva nominate non un republica (jumhūriyyah) ma un jamāhīriyyah, o «stato del massas», un neologismo libyc trovate in le Libro Verde in le qual Gaddafi elabora su theorias politic. Theoricamente, le Libya de Gaddafi esseva un democratia directe, sin partitos politic, in qual sharia esseva un fonte importante del lege. Nonobstante, il restava un «sector revolutionari» del stato libyc, includente le Dirigente del Revolution (Gaddafi ipse), un Consilio al Commando Revolutionari de 12 membros non electe, e committees revolutionari; gratias al influentia omnipresente de iste sector revolutionari, le stato esseva in practica un dictatura. In 2010, Libya esseva al grado de 51,5 sur 100 secundo le Indice Ibrahim, «non libere» secundo Freedom in the World, e «autoritari» secundo le Indice de Democratia. In februario 2011, post 42 annos del dominio de Gaddafi, un movimento popular ha misse fin a su controlo in grande partes del pais, comenciante in le urbe de Benghazi. Post un violente repression, le revolta ha devenite general in Cyrenaica e ha attingite Tripolitania. Un avantiamento rebelle in augusto 2011 resultava in le liberation del capital, Tripole. Muammar Gaddafi esseva capturate e occise le 20 de octobre 2011.

Arco de Septimio Severo a Leptis Magne.

Libya tene un longissime historia. Ante su colonisation per le arabes in 647, Libya esseva un partito del Imperio Roman, le location de colonias carthaginese e grec antique, un zona de excambio cypriota e egyptian, e un focar del populationes berbere e punic. Le sitos archeologic de Cyrene (Jebel Akhdar), Leptis Magne (Khums) e Sabratha (Zawiya) son sitos del Patrimonio Mundial del UNESCO, assi como le ancian citate de Ghadames (antiquissime urbe berbere) e Tadrart Acaco (pro su picturas neolithic sur petra).