Sparta
| Sparta | |
|
|
|
  
|
|
| Nomine native | Σπάρτη |
|---|---|
| Classe | ancient city[*], polis[*], former administrative territorial entity[*], Ancient Greek archaeological site[*] |
| Pais | Grecia |
| Capital | Sparta[*] |
| Area | 1,182 km²  |
| Situate in | Sparta Municipality[*] |
| Coordinatas | 37°4'55"N, 22°25'25"E |
| Linguas official | lingua grec ancian |
| Geonames ID | 253394 |
| Wikimedia Commons Category Sparta | |
.jpg)
Sparta[1] (grec: Λακεδαιμονία, doric: Σπάρτα, attic Σπάρτη) o Lacedemonia esseva un citate-stato del Grecia antique, que esseva locate in le peninsula del Peloponeso secundo le litore del rio Eurotas. Illo esseva le capital de Laconia e un del citate-statos grec le plus importante junctamente con Athenas e Thebas.
Historia
[modificar | modificar fonte]Origine
[modificar | modificar fonte]Le citate fundava se post le conquesta de Laconia per le doricos. Al principio haveva dissensiones interne. Le reformas del seculo VII aEC esseva un vere puncto de inflexion en le historia del citate, a partir de tunc, tot se dirigerea a reinfortiar su poter militar e Sparta se converterea in le citate hoplita por excellentia.
Sparta submitteva al totalitate de Laconia; comenciava per conquirer tote le pratos del Eurotas por repeller al populo de Argos, e securisar se le hegemonia de tote le region. Le secunde etape consisteva in le annexion de Mesenia. Sparta esseva ja le citate le plus poderose del area, con Arcadia e Argos como unic rivales. A mediatos del seculo VI aEC Sparta submitteva anque le citates de Arcadia e deroutava a Argos lassante la totalmente debilitate. Tote illas esserea fortiate a signar pactos por los que recognosceva le hegemonia de Sparta. Esseva in iste luctas con le argivos que Sparta adoptava le stylo hoplita de combatto, approximatemente inter le annos 680 e 660 aEC.
Durante le seculo VI aEC le spartanos manteneva un active politica externe que includeva le alliantia con Creso de Lydia fronte al menacia perse. Anque combatteva le tyrannos de Grecia e deponeva a multe de illos (ma fracassante fronte a alteres). Non-obstante, anque appoiava a tyrannos que le poteva favorar e in Athena tentava restaurar al pisistratides ma le opposition del influente Corintho lo impediva.
Guerras Mede
[modificar | modificar fonte]In le seculo VI aEC, Sparta se haveva interessate in Asia Minor, inter altere cosas suscribinte un alliantia con Creso, rege de Ldyia. Al comencio del regnate de Cleomedes I, nonobstante, se monstrara plu isolationista, rejectante appoiar, in le 449 aEC, le revolta del citates de Jonia contra le medos, por centra se in consolidar su proprie imperio del Peloponeso. In 491 aEC, quando Cleomenes disembarassava se de Demarato, le cosas mudarea. Le spartanos jectava a un pozo al emissarios de Darios I, arrivate por reclamara terra e aqua, acto symbolic de acceptation del hegemonia universal del achemenides, e inviava reinfortios al athenieses (los quales arrivava tarde por participar in le victoria grec).
Religion
[modificar | modificar fonte]Le religion habeva in Sparta un posto plus importante que in altere citates del Grecia antique. Il habeva 43 templos de divinitates, 22 de heroes, non minus que dece-cinque statuas de deos e quatro altares. Le deos plus importante esseva Athenea, Ares e Apollon.
Phrases celebre
[modificar | modificar fonte]- Vincer o morir.
- Retorno con le scuto o supra illo