Battalia del Thermopylas
| Battalia del Thermopylas |
|---|
| instantia de: Battalia, last stand[*] |
| parte de: Second Persian invasion of Greece[*] |
 .PNG)
|
|
|
| Commons: Battle of Thermopylae |
| Battalia del Thermopylas | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Parte de Secunde Guerra Mede | |||||||||
Leonidas in le Thermopylae, per Jacques-Louis David (1814) |
|||||||||
|
|||||||||
| Belligerentes | |||||||||
| Citates-stato grec | Imperio Perse | ||||||||
| Commandantes e chefes | |||||||||
| Leonidas I, rege de Sparta | Xerxes I, Imperator de Persia | ||||||||
| Fortias | |||||||||
| 300 spartanos | Entre 150000 e 40000 | ||||||||
| Perditas | |||||||||
| ~ 20.000 secundo Herodoto | |||||||||
Le Battalia del Thermopylas esseva un battalia del Secunde Guerra Mede in le qual infrontava se un alliantia de citates-stato grec liderate per Sparta e le Imperio Persian de Xerxes I.
Fontes
[modificar | modificar fonte]Le fonte principal in lo relative al Guerras Mede es le historiator grec Herodoto. Iste autor, que ha essite calificate como "Le Patre del Historia", nasceva in ke anno 484 aEC in Halicarnaso, in Asia Minor (un zona governate per le Imperio Perse). Ille scribeva su opera Historias inter 440 e 430 aEC essayante trovar le origines del Guerras Mede, que tunc esseva un facto relativamente recente in le historia (le guerras acabava finalmente in 449 aEC).
Transfondo historic
[modificar | modificar fonte]Le expansion constante del grecos trans le Mediterranee, tanto verso oriente como occidente, portava a crear colonias in le costas de Asia Minor. Iste colonias ubicava se in territorios controlate per le Imperio Perse, que sempre concedeva un elevate grado de autonomia, malgrado lo qual le colonos hellenic sequeva aspirante al libertate absolute. Illos sublevava se contra le poter imperial e obteniva alicun victorias initial, ma cognosceva su inferioritate ante le collosso asiatic, pro lo que petiva adjuta al grecos continental. Le spartanos negava se in un principio ma los atheniense los appoiava, donante initio al Guerras Mede.
Le citates stato de Athenas e Eretria appoiava le revolta jonic contra le Imperio Perse de Dario I, le qual occurreva inter le annos 499 e 494 aEC. Pro aquilla epoca, le Imperio Perse esseva ancora relativamente juvene e, dunque, plus susceptibile de suffrir revoltas inter su subditos. De plus, Dario non habeva accedite al trhono pacificamente, sine post assessinar a Gautama, su predecessor, lo que haveve supost le necesitate de exstinguir un srie de levantamentos in su contra. Pro tote illo, le revolta jonic non esseva un thema minor, sino un vere amenacia al integritate del Imperio e pro iste motivo Dario jurava castigar non sole al jonicos, sino a tote aquillos que esse estate involucrate in le revolta (specialemente le populos que non er aparte del Imperio). De plus, Dario videva le occasion de expandir su poter verso le fragturate mundo del antique Grecia. Pro illo, ille enviava un expedition preliminar sub le mando del general Mardonio in 492 aEC pro assecurar le accercamento a terra grec reconqistante Thracia e obligante al regno de Macedonia a esser vassalo de Persia.
In 491 aEC Dario enviava emisarios a tote le poleis de Grecia, solicitante le livration 'del aqua e le terra' como symbolo de su summision a ill [3]e post le demonstration perse del anno anterior, le majoritate del citates grec se submitteva. Nonobstante, Athena judicava al ambassatores perse e los executava lansante los a un fossato. In Sparta, illos esseva jectate a un puteo.[3][4]Isto provocava que Sparta esseva, officialemente, in guerra con Persia.[3]
Dario comenciava preparar in 490 aEC un mission amphibie sub le mando de Datis e de Artafernes, la qual comenciava con un attacco surprisa super Naxos e le posterior summission del Cycladas. Le fortia invasor translatava se post a Eretria -citate del insula de Eubea-, que assediava e destruiva..[5]
Finalemente, dirigiva se verso Athena e disimbarcava in le baia de Maraton, ubi trovava se con un armea atheniese al qe superava in numero. Nonobstante, in le confrontamento del duo armeas in le battallia de Maraton, le atheniese obteniva un victoria decissive que suponiva le retirata del armea perse de Europa e su ritorno a Asia.[6]
Sparta non participava in le battallia contra le persas. Athenas, con le finalitate de facer frente al invasion, solicitava adjuta al spartanos pro luttar, ma, le origine esseva le colonias grec in Asia e Sparta haveva fundate necuna ni les haveva adjutate in le rebellion. Dunque, le lacedemonios non sentiva se implicate. Illes non vadeva al battallia de Maraton proque esseva celebrante le festas de Apollon Carneo.
In qualcunque caso, e post le derrta, Dario reaccionava comenciante a reclutar un nove armea de grande tammanio, con le que pretendiva submitter Grecia. Nonobstante, su planes interrumpiva se quando, in 486 aEC, produciva se un revolta in Egypto que obligava le a posponer indefinitamente le expedition.[7] Dario moriva durante le preparativos pro marciar contra Egypto e le throno de Persia passava a su filio Xerxes I. [8] Xerxes aplastava le rebellion egyptian e rapidemente retomava le preparativos pro le invasion de Grecia que, al esser un invasion de grande scala, necessitava un longe preparation que permittirea prender le provisiones necessari e reclutar, equipar e entrenar al soldatos.[9]
Xerxes decidiva construir pontes super le Helesponto pro permitter a su armea penetrar desde Asia usque Europa, e cavar un canal per le istmo del monte Athos, pro que lo penetrava su naves (un flotta perse haveva essite destruite in 492 aEC durante que bordeava iste cabo).[10]Iste operas de ingenieria esseva operaciones de un grande ambition que esseva fora del campo de qualcunque altere stato contemporanee.[10]Finalemente, a principios del decata de 480 aEC, completava se le preparativos pro le invasion, e le armea que Xerxes haveva reunite in Sarde marciava en direction a Europa, cruciante le Helesponto super duo pontes flottante.[11]
Le athenienses, pro su parte, tamben haveva preparate se pro abbordar un guerra contra Persia desde mediate del decata del annos 480 aEC. Finalemente in 482, tomova se le decission, sub le guida del stadista atheniese Themistocles de construir un flotta massive de trirremes, imprescindible pro que le grecos poteva confrontar se al perses.[12]
Nonobstante, le atheniense careva de iste capacitate e le population sufficente pro confrontar se a un inimico a un mesme tempo in terra e in mar, pro lo que pro combatter al perses necessitava un alliantia con le altere poleis de Grecia. In 481 aEC le imperator Xerxes enviava ambassatores a tote Grecia solliciantante de nove le terra e le aqua, ma omittente Sparta e Athenas.[13]
Nonobstante, alicun poleis alliava se con istes duo statos lider, pro lo qual se celebrava un grongresso de poleis grec in Corinto a fin del autumno de 481 aEC.,[14] del que surgiva un confederation alliate de citates-stato. Iste confederation teniva poter enviar emissarios sollicitante adjuta e de enviar troppas desde le statosmembre usque le punctos de defensa post haver consultate conjuctamente. ISte facto en si mesme esseva de special transcendentia in attention al desunion que haveva existite historicamente inter le citates-stato, e in spetial si on ha in conta que multe de illas esseva ancora techinicamente in guerra unas con alteres.[15]
Le confederation tornava a ruenir se in le primavera de 480 aEC. Un delegation thesalian sugeriva que le alliatos se reuniva in le valle de Tempe, in le frontieras de Tesalia, pro bloquear le progresso de Xerxes.
[16] Illo enviava se un fortia de 10.000 hoplitas al valle, considerante que le arme perse esseva obligate a penetrar lo. Nonobstante, un vice ibi esseva avissate per Alexandro I de MAcedonia de que le valle poteva esser penetrar per le passo Sarantoporo e de que le armea perse esseva immense pro lo que le grecos se retirava.[17]Pauc poste recivva le noticia de que Xerxes haveva penetrate le Helesponto.[16]
Themistocles sugeriva tunc un seconde strategia al alliatos. Le rota verso le sud de Grecia (Beocia, Atthica e le Peleponeso) exxigiva que le armea de Xerxes penetrava le strictissime passo del Thermpylae. Iste passo poteva bloca se facilemente con la hoplitas grec malgrado le numero de soldatos perse. De plus, e pro evitar que le perses superava le position grec pro mar, le naves atheniese e alliate poterea blocar le stricto de Artemisio. Iste strategia esseva finalemente acceptate per le confederation.[18] Nonobstante,, le citates del Peloponeso preparava planes de emergentia pro defender le istmo de Corinto in le caso de que esserea necessari, e le mulieres e infantes de Athenas esseva evacuate in massa al citate peloponese de Trecen.[19]
Preludio
[modificar | modificar fonte]
Ille pare esser que le armea perse desplazava se a un rhythmo lente trans Thracia e Macedonia e que esserea finalemente in augusto quando arivava in Grecia le noticias del imminente arivate del perses.[20]
In aquilla epoca le spartanos, lideres militar de facto del alliantia, esseva celebrante le festivitate religiose del Carneas. Durante iste festival le activitate militar esseva prohibite per le lege spartan e, de facto, le spartanos non arivava a tempo al battallia pro esser celebrante le festival.[21]
Illos anque esseva celebrante le Jocos Olympic, pro lo que debite al tregua imperante durante su celebration haverea essite un sacrilegio duple pro le spartanos si marciava in su totaliate al guerra.[21][22]
In iste ocassion, nonobstante le ephoros decidiva que le urgentia esseva lo suficentemente importante como per justificar le envio de un expedition aanciate pro blocar le passo; expedition que esserea comandate per un del duo reges spartan, Leonidas I. Leonidas protava con ille 300 homines del guardia regal, le Hippeos, assi como a un numero major de troppas de appoio procendente de altere locos de Lacedemonia (incluinte hilotass).[22] Le expedition deberea essayar aggruppar le major numero possibilide a liatos super le marcia e espear al arivate del armea spartan principal.[22]
Le legendia del Thermopylae, como conta Herodoto, dice que le spartanos cnsultava al Oraculo de Delphos, isse mesme anno super le resultato del guerra. Se dice que le Oraculo dicatamienava que, o le citate de Sparta esserea spoliate per le peses, o deberea suffir le perdita de un rege descendente de Heracles.[23]
Herodoto dice que Leonidas, in linea con le prophecia, esseva convencite de que se dirigiva a un morte secure al no contar con le fortias adequate pro le victoria e pro isso elegiva como soldatos solo al spartanos que contava con filios vive.[24]
In le via verso le Thermopylae le armea spartan esseva reforciate pro contingentes procedente de diverse citates, arivante a alcanzar un ciffra superior al 5.000 soldatos in le momento in que arivava a lor destino.[25] Leonidas seligeva accampar e defender le parte le plus stricte del passo de Thermopylas, in un loco in le que le habitantes de Focida haveva levantate un muro defensive alicun tempo retro.[26]Tambem le arivava noticias a Leonidas, desde le cercane citate de TRachinia, del existentia de un via montaniose que poterea eser utilisate pro rodear le passo de Thermopylae. In responsa, Leonidas enviava 1000 soldatos focios pro que se stacionava in le altura e evitava isse manovra.[27]
Finalemente le arme aperse esseva avistate penetrante le golfo Maliaco a acercante se al Thermopylae a mediate de augusto,[28] e ante iste facto le alliatos manteniva un consilio de guerra in le que alicun peloponesios sugeriva retirar se usque le istmo de Corinto pro blocar le passo al Peloponeso.[29] Nonobstante, le habitantes de Phocida e Locrida, regiones cercane al Thermopylae, indignava se pro le sugerentia e conseliava defender le passo al mesme tempo que enviava emissarios a demandar plus adjuta. Leonidas mostrava de accordo con defender le Thermopylae.[29]
Inter le curiositates e legendas que Herodoto conta del battallia, a proposito del grande tamanio del armea perse es famose le anedota secunde le qual, in parolas del autor, le plus valente del grecos esseva le spartano Dienekes, car ante de comenciar le cambatte diceva al suos que le haveva donata bone noticias, que le haveva dicte que le archeros del persas esseva tantos que «lor flechas coperiva le sol» e «tornava le dia in nocte» (ὡς ἐπεάν ὁι βάρβαροι ἀπιέωσι τὰ τοξεύματα τὸν ἥλιον ὑπό τοῦ πλήθεος τῶν οῒστών ἀποκρύπτουσι "que quando le barbaros dispara lor archos, oculta le sol sub le quantitate del flechas") e que de iste modo, si le perses, les coperiva le sol, in loco de tener que combatter sub ille, poterea luctar al sombra (εἰ ἀποκρυπτόντων τὣν Μήδων τὸν ἥλιον ὑπό σκιή ἔσοιτο πρὸς αυτούς ἡ μάχη καὶ οὐκ ἐν ἡλίω).[30] Dienekes, e le spartanos in general, considerava le archo como un arma pauc honorabile, jam que evadiva le corpo a corpo.
Xerxes enviava un emissario pro negotiar con Leonidas. Ille offeriva al alliatos su libertate e le titulo de "Amicos del Populo Perse", indicante les que esserea en terras plus fertil que las que occupava in isse momento.[31] Quando Leonidas rejectava le terminos, le ambassator le tornava a solicitar que deponeva le armas, a lo que Leonidas respondeva con le famose phrase «Ven a prener la tu mesme» (in grec Μολών Λαβέ, que literalmente significa «ven e prene las»).[32]Al fracassar le negociation le battallia tornava se inevitable. Nonobstante, Xerxes retrasaca le attacco durante quatro dias, esperante que le alliatos se dispersarea illes mesme ante le grande differentia inter le duo armeas, suque que finalemente decidiva avantiar.[33]
Referentias
[modificar | modificar fonte]- ↑ Lemprière, p. 10
- ↑ Greswell, p. 374
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Holland, pp. 178–179
- ↑ e.g. http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0126&layout=&loc=7.133.1
- ↑ Heródoto VI, 101 [1]
- ↑ Heródoto, VI, 113 [2]
- ↑ Holland, p. 203
- ↑ Holland, pp. 206–206
- ↑ Holland, pp. 208–211
- ↑ 10,0 10,1 Holland, pp. 213–214
- ↑ Heródoto VII, 35 [3]
- ↑ Holland, p. 217–223
- ↑ Heródoto VII, 32
- ↑ Heródoto&loc=7.145.1 VII, 145
- ↑ Holland, p. 226
- ↑ 16,0 16,1 Holland, pp. 248–249
- ↑ Heródoto VII,173
- ↑ Holland, pp. 255–257
- ↑ Heródoto VIII, 40
- ↑ Holland, pp. 255–256
- ↑ 21,0 21,1 Heródoto VII, 206
- ↑ 22,0 22,1 22,2 Holland, pp. 258-259.
- ↑ Conforme a la traducción de Rawlinson de la obra de Heródoto VII, 242
- ↑ Heródoto VII, 205
- ↑ Heródoto, VII, 202
- ↑ Heródoto VIII, 201
- ↑ Holland, pp. 262–264
- ↑ Holland, pp. 269–270
- ↑ 29,0 29,1 Heródoto VII, 207
- ↑ Heródoto de Halicarnaso, Libro VII, http://www.ebooksbrasil.org/eLibris/nuevelibros.html, Los nueve libros de la Historia Heródoto de Halicarnaso (484 a. C. - 425 a. C.), Traducción P. Bartolomé Pou, S. J. (1727-1802), Versión para eBook eBooksBrasil, Fuentes Digitales texto: wikisource.org Prólogo del Traductor, Noticia sobre el Traductor y notas edición elaleph.com, Contenido disponible bajo los términos de GNU Free Documentation: http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html
- ↑ Holland, pp. 270–271
- ↑ Plutarcho, Apophthegmata Laconica, Saying 11
- ↑ Heródoto VII, 210