Primos semantic

Primos semantic o primitivos semantic es un collection de conceptos semantic que es arguite esser innatemente comprendite per tote le gente, ma que es impossibile exprimer in terminos plus simple. Illos representa parolas o expressiones que es apprendite per practica, ma non pote esser definite concretemente. Per exemplo, ben que le significato de "toccar" es facilemente comprensibile, un dictionario poterea definir "toccar" como "prender contacto" e "contacto" como "toccar", forniente nulle informationes si nulle de iste parolas es comprendite. Le concepto de primos semantic universal era in grande parte introducite per le libro de Anna Wierzbicka, Semantics: Primes and Universals.

Lista de primos semantic

Categoria Primos
Substantives	io, tu, qualcuno, gente, qualcosa/cosa, corpore
Substantivos relational	Genere, parte
Determinatores	Isto, le mesme, altere~sinon~un altere
Quantificatores	Un, duo, alcun, tote, multo/multe, parve/pauc
Evalutatores	Bon, mal
Descriptores	Grande, micre
Mental predicatos	Pensar, saper, voler, non voler, sentir, vide, audir
Discurso	Dicer, parolas, ver
Actiones, eventos, movimento	Facer, evenir, mover
Existentia, possession	Esser (alicubi), il ha, esser (qualcuno/qualcosa), (es) mie
Vita e morte	Viver, morir
Tempore	Quando/tempore, ora, ante, post, un longe tempore, un curte tempore, pro aliquando, momento
Spatio	Ubi/loco, hic, supra, infra, longe, presso, a latere, intra, toccar (contacto)
Conceptos logic	Non, forsan, poter, perque, si
Intensificator, augmentor	Multo, plus
Similaritate	como/maniera

Tabula adaptava de Levisen e Waters 2017 e Goddard e Wierzbicka 2014.

Un syntaxe universal del significatos

Le primos semantic representa conceptos universalmente significative, ma pro haber messages o declarationes significative, tal conceptos debe combinar se in maniera que illos mesme exprime significato. Tal significative combinationes, in lor plus simple forma como phrases, constitue le syntaxe del lingua. Wierzbicka forni evidentia que solo quando tote le linguas usa le mesme collection de primos semantic, illos usa alsi un syntaxe identic o multo simile. Illa assere: "Io va alsi postular certe regulas de syntaxe, innate e universal, non in le senso de alcun syntaxe formal intuitivemente inverificabile à la Chomsky, ma in le senso de patronos intuitivemente verificabile, determinante possibile combinationes de conceptos primitive (Wierzbicka, 1996)." Illa da un exemplo comparante le phrase anglese, "I want to do this", con su equivalente in russo. Ben que illa nota certe differentias formal inter le duo structuras del phrase, lor equivalentia semantic emerge ab le "....equivalentia del ipse primitivos e del regulas pro lor combination."

Iste labor [de Wierzbicka e collegas] ha ducite a un collection de projectos altemente concrete re un hypothisate irreducibile nucleo de tote le linguas human. Iste nucleo universal es credite haber un character plenmente ‘simile-a-lingua’ in le senso que illo consiste de un lexico de primitivos semantic insimul con un syntaxe governante como le primitivos pote esser combinate (Goddard, 1998).

Il pote non esser surprendente que tote le humanos hodie possede un nucleo de lingua commun de primos semantic e un plus o minus universal syntaxe pois que il ha evidentia substantial que tote le humanos hodie descende ab un commun progenitor capace de parlar Homo sapiens masculo e femina. Patrono:Citation necessari Le linguista Johanna Nichols tracia le origine del lingua del Homo sapiens tanto retro como 130000 annos, forsan solo 65,000 annos post le plus antique discopertas fossile del Homo sapiens (Adler, 2000). Le philosopho G. J. Whitrow lo exprime:

....malgrado le formidabile diversitate del linguas e dialectos existente, le capacitate pro le linguage pare esser identic in tote le racias. Ergo, nos pote concluder que le capacitate linguistic del homines existite ante que occurreva le diversification racial (Whitrow, 1988).

Metalingua semantic natural

De facto, le combination de un ensemble de primos semantic cata representante un differente concepto basic, residente in le mentes con un propension a acquirer certe conceptos basic, e un commun ensemble de regulas pro combinar ille conceptos in messages significative, constitue un prime lingua semantic natural, o metalingua semantic natural. In anglese, le metalingua semantic natural reduce ille lingua a un nucleo que permitte le plen disveloppamento del lingua anglese. Un nove parola pote esser addite como un abbreviation substitute de un 'texto' in le metalingua semantic natural, un 'texto' que pote transmitter lo que le parlatores anglese intende per mentir, per lo que un persona face quando ille dice qualcosa non ver ut qualcuno pensa que illo es ver. Ulle Parola anglese pote esser describite (definite) con un texto per un lexico primitive de circa 60 parolas (conceptos) in le metalingua semantic natural anglese. Patrono:Citation necessari Equalmente ulle complexe semantic phrase in anglese pote esser paraphrasate reductivemente al parolas e syntaxe nucleo del metalingua semantic natural. Patrono:Citation necessari Le textos pote render le subtil distinctiones que le parlantes anglese face inter happy, glad, joyful, ecstatic, etc., e poter fornir ille distinctiones a le qui vole saper los.

Date le natura universal del lista de primos semantic inter le linguas, e del grammatica, cata lingua ha essentialmente le mesme metalingua semantic natural, ben que cata primo semantic sona differente inter linguas e le apparentia del syntaxe pote differer. Wierzbicka e collegas refere que tote le metalinguas semantic natural es 'isomorphe' le un le altere. Patrono:Citation necessari Presumibilemente, si le dictionario del descriptiones de significato de cata un lingua era reductivemente paraphrasate in le texto de su metalingua semantic natural, e que metalingua semantic natural era traducite a un commun metalingua semantic natural pro totes le linguas natural, illo reducera grandemente le barrieras del linguas.

Vide alsi

• Core ontology
• Linguistic universal
• Natural semantic metalanguage

Referentias

• Patrono:Citizendium
• Adler R. (2000) “Voices from the past” New Scientist, 26 February.
• Goddard C. (1998) Bad arguments against semantic primitives. Theoretical Linguistics 24:129-156. View/Download PDF of article Archived 2016-03-07 at the Wayback Machine [Goddard: "....this paper is heterogenous in nature and polemical in purpose...."]
• Goddard C. (2002) The search for the shared semantic core of all languages. In Cliff Goddard and Anna Wierzbicka (eds). Meaning and Universal Grammar - Theory and Empirical Findings. Volume I. Amsterdam: John Benjamins. pp. 5–40. View/Download PDF of the book chapter Archived 2016-03-07 at the Wayback Machine
• Goddard C., Wierzbicka A. (eds.) (1994) Semantic and Lexical Universals: Theory and Empirical Findings. Amsterdam: Johannes Benjamins. Publisher’s website’s description of book, with Table of Contents Archived 2011-09-27 at the Wayback Machine
• Whitrow GJ. (1988) Time in History: The evolution of our general awareness of time and temporal perspective. Oxford University Press. (ISBN 0-19-215361-7). p. 11.
• Wierzbicka A. (1996) Semantics: Primes and Universals. Oxford University Press. (ISBN 0-19-870002-4). Publisher's website's description of book Professor Wierzbicka’s faculty webpage Excerpts from Chapters 1 and 2

Ligamines externe

• Goddard C, Wierzbicka A (2007) Semantic Primes and Cultural Scripts in Language Learning and Intercultural Communication Archived 2016-02-24 at the Wayback Machine. PDF
• Goddard, Cliff. 2002. The search for the shared semantic core of all languages. Archived 2016-03-07 at the Wayback Machine In Cliff Goddard and Anna Wierzbicka (eds). Meaning and Universal Grammar - Theory and Empirical Findings. Volume I. Amsterdam: John Benjamins. pp. 5–40.
• The Natural Semantics Metalanguage