Jocos de latentia
Le jocos de latentia son un insimul de jocos de gruppo ligate per le mesme concepto de base, hoc es: celar, cercar e trovar. Diffundite in tote Europa desde tempores antique e in numerose variationes pro omne etate, hodie illos son practicate super toto in infantia e adolescentia per virtualmente omne individuo europee tra le systema de instruction a quem totes pote accender.
Historia
[modificar | modificar fonte]Lor nascentia se perde in le passato remote, ma le prime description documentate nos perveni desde Italia, quia in le seculo II le grammatico e historiographo hellenic Julio Polluce nos narra de un joco commun in Magne Grecia vocate apodidraskínda (ἀποδιδρασκίνδα), del greco dialectal apodrason-skaso-kryptō, fuger-escampar-later. In le seculo XVII le latibulo esseva permulto popular in le ambientes nobiliari, usate como un del pauc formas de socialisar e cortesar inter le juvenes artistocratic, initialmente in le mundo latin (Italia, Francia, Iberia) e post in tote le continente. Desde 2010 le urbe italian Bergamo intertene le Campionato Mundial de Latibulo.
Regulas
[modificar | modificar fonte]Le jocos de latentia ha multe variantes secundo le exigentias del campo de joco, que pote esser al aere aperte o in loco clause, e del numero de jocatores, de duo a plurime.
Latibulo
[modificar | modificar fonte]Le latibulo (voce docte ab le latino classic: latibulum) o late-late (etiam in le versiones: ludo de later, ludo-later, cercalatente, late e cerca, lateretta, laterella, et alia; ab voces popular infantil) es securmente le plus note inter le jocos de latentia. Le regulas basic consiste de un o plus personas qui van trovar un loco de latentia ubi celar se, e de un o plus personas qui conta un numero de secundas prestabilite, attendente cum oculos clause que omne jocator se habe celate pro post vader cercar le personas latente.
Late del Lupos
[modificar | modificar fonte]In le latibulo saepe on establi un loco definite “nido” o “casa”, que normalmente corresponde al loco ubi le cercatores conta in attender le latentes. Iste variante pote prender etiam le nomines de late del lupos, latibulo del lupos, lupos e oves, o preda-predator, e comprende le regula que un persona trovate in su latentia, al crito del cercator «Nido pro te!» pote immediatemente currer verso le nido e tentar liberar se del persecution del “lupo”: si resulta toccar le nido e critar «Libere!», non pote plus esser capite per le lupos; in vice si capturate, es tenite in le nido usque le ultime jocator trovate latente pote toccar lo e critar «Nido libera totes!», liberante le personas captive e declarante se victor del joco. In alie versiones iste parte que include le joco de capta-fulgor non es presente, e un latente es eliminate in le instante ipse de su discoperta.
Guardas e Fugitivos
[modificar | modificar fonte]Le version in grande gruppos o in duo gruppos de equal mesura es communmente vocate guardas e fugitivos (etiam fures e gendarmes e altere nomines similar) e pote comprender un “prision” ubi le latentes capturate es tenite usque le ultime “fugitivo” es discoperte in su latentia, e pote dunque escappar e vader toccar le prision pro liberar se ipse e tote le prisioneros, in le mesme modalitate del nido in le latibulo classic. Le differentia principal es que le campo de joco es sovente multo vaste, possibilemente anque parcos, forestas, o edificios abandonate, et es dunque jocate super toto per juvenes o adolescentes, e minus per infantes.
Aqua e Foco
[modificar | modificar fonte]Un version pueril usatissime in le scholas del infantia es appellate aqua e foco (o alie variantiones de ideas in antithese como nocte e die, aqua e oleo, rubiazur etc.), e consiste in occultar un objecto aliqua sin que le infantes pote vider, e quando illes reaperi le oculos, guidar les in le spatio cum le voce como un radar, dicente repetitemente parolas que les avisa si se trova vicin al objecto latente (foco) o lontan (aqua) de illo. Pro dar nuances, il es typic le uso de expressiones, anque jocose, que seque le semantica in senso crescente o decrescente secundo le movimento del jocator, como «aquetta - aqua - temporal - laco - oceano» durante que ille vade lontan, e al contrario «fochetto - focarello - foco - fochissimo - incendio» durante que ille vade vicin al objecto, assi disveloppante le phantasia, le perception spatial, e le curiositate del infante.
Marco Polo
[modificar | modificar fonte]Un alie version sonor multo famose es appellate latibulo de Marco Polo o simplemente Marco Polo. In iste variante le latente non prova escampar del cercator, al contrario tenta facer se trovar al appello del cercator «Marco?» cum le responsa «Polo!», assi guidante lo verso su proprie loco de latentia.