Jane Goodall
Jane Van-Lawick Goodall (3 de april 1934 in London) es un primatologista specialisante in chimpanzes. Illa era le prime a discoperir que nostre specie, Homo sapiens, non es le sol specie de animal que face utensiles.
Illa se educava in Bournemouth e in 1957 al etate de 23 annos viagiava a Kenya, e gratias al paleontologo Louis Leakey in 1960 illa ha comenciate facer recerca de chimpanzes salvages in le Reserva de Chassa in Gombe Stream Tanzania.
In 1960, illa decideva viver sol inter illos, per poter studiar e comprender melior lor costumes. Al initio le observation era difficile, le chimpanzes era diffidente, sed illos se habitua pauc a pauc a illa.
Illa era le prime persona qui ha vidite in chimpanze spoliante le folios ab un parve virga pro is at lo pro attrappar e assi poter mangiar formicas blanc, un discoperta que revela que le specie human non es le unic a facer utensiles. Anteriormente il era cognoscite que alcun species non-human usa objectos como utensils, ma il era pensate que solmente H. sapiens faceva los.
Durante le sequente annos, su labor continuava a transformar le maniera de vider le primates, tanto le simias como le humanos, usque hodie Illa observava que al contrario de lo que omnes pensava, le chimpanzes non es vegetarianos pur sed plus omnivore que pensate.
In 1965 illa se doctora in Ethologia in le Universitate de Cambridge.
Le character del obra de Goodall es profundemente scientific, como es su obra in educar super le conservation e protection del vita salvage e le necessitate de defender lo contra le chassa furtive e le deforestation.
Illa ha create le Roots and Shoots Foundation con le mission de incoragiar le respecto per le medio ambiente. Le reserva de Chassa Gombe Stream ha devenite un Centro de recerca protegite per un Parco National. Iste sito es le unic loco del mundo ubi on ha studiate un gruppo de chimpanzes desde plus de 45 annos sin interruption.
In 1977 Goodall creava in le Statos Unite le Jane Goodall Institute for Wildlife Research, Education and Conservation, pro le conservation del chimpanzes in Africa e in omne le mundo. Illa se consecra adhuc al defensa del simias multo proxime de nos, e totevia menaciate de disparition.
Equalmente, illa ha create un catena de sanctuarios, locos que alberga, guarda e protege le chimpanzes orphanos confiscate al chassatores furtive e commerciantes illegal.
Illa es le autor de plure libros e articulos re le chimpanzes.
Honores
[modificar | modificar fonte]Illa ha recipite numerose distinctiones, inter illos:
- Medalia de honor del Tanzania
- Medalia Hubbard del National Geographic 1995
- Premio de Kyoto 1990
- Jane Goodall ha recipite le titulo de messagero del pace del Nationes Unites del secretario Ganeral Kofi Anan 2002.
- Premio Prince de Asturias 2003
- Medalia Benjamin-Franklin de Scientias del vita
- Premio Gandhi pour la non-violence
Illa esseva nominate Dama del Imperio Britannic del parte del regina Elisabeth II. Illa recipeva in 2006 le medalia del UNESCO e le Legion de Honor de Francia.