Edessa

Edessa
	instantia de: ancient city[], sito archeologic[], polis[*]
	;
	data de creation: 302 AEC
	Commons: Edessa, Mesopotamia

Edesa (/ɪˈdɛsə/; greco antico: Ἔδεσσα, romanisate: Édessa) esseva un ancian citate (polis) de Alta Mesopotamia, fundate durante le periodo ellenistic per le rege Seleucus I Nicator (r. 305-281 a.C.), fundator del Imperio Seleucid. Postea deveniva capital del regno de Osroene, e continuava como capital del provincia romane de Osroene. In le antiguitate tardive, deveniva un centro importante de apprentimento christian e sede del Schola Catechetic de Edessa. Durante le Cruzadas, esseva capital del comitato de Edessa.

Le citate se trovava al ripa del fluvio Daysan (latin: Scirtus; turco: Kara Koyun), affluente del Khabur, e era defendite per le castello de Şanlıurfa, alta citadelle central.

Le ancian Edesa es le antecessor del moderne Urfa (turco: Şanlıurfa; kurdo: Riha; arabe: الرُّهَا, romanisate: ar-Ruhā; armenio: Ուռհա, romanisate: Urha), in le provincia de Şanlıurfa, Turquia. Le nomines moderne del citate deriva probabilemente de Urhay u Orhay (syriaco classic: ܐܘܪܗܝ, romanisate: ʾŪrhāy / ʾŌrhāy), nomine syriaco del loco ante le refoundation del colonia per Seleucus I Nicator. Post le disfacimento del imperio seleucid in le guerras seleucid-parthicas, Edesa deveniva capital del regno de Osroene, con un civilisation mixte helenistic e semitic (aramaic/aramaic). Le origine del nomine proprio de Osroene es probabilemente associate con Orhay.

Le Republica Romane comenciava exercitar influentia politic sur le Regno de Osroene e su capital Edessa a partir de 69 a.C. Illo deveniva un colonia romane in 212 o 213, ben que continuissem haber reges local de Osroene usque in 243 o 248. In le tardantiquitate, Edessa esseva un citate importante sur le frontiera inter le Imperio Romane e le Imperio Sassanide. Illo resisteva al attacco de Shapur I (r. 240–270) in su tertie invasion del territorio romane. Le batalia de Edessa de 260 videva Shapur vincer le imperator romane Valerian (r. 253–260) e capturar lo vivente, un disastro sin precedentes pro le stato romane. Le Late Antique Laterculus Veronensis nomina Edessa como le capital del provincia romane de Osroene. Le soldato romane e historico latin Ammianus Marcellinus describeva le fortificationes formidabile del citate e como illo resisteva con successo al attacco de Shapur II (r. 309–379) in 359.

Le citate esseva un centro de pensiero theologic e philosophic greco e syriac, hospitante le famose Schola de Edessa. Edessa remaneva in le manos romane usque a su capture per le persas durante le Guerra Byzantino-Sassanide de 602–628, evento registrate per le Chronicon Paschale greco como occurrente in 609. Le controllo romane esseva restaurate per le victorias de Heraclius (r. 610–641) in le Guerra Byzantino-Sassanide de 627 e 628, ma le citate esseva perdite de nove per le romanos in 638, al Califato Rashidun durante le conquesta musulman del Levante. Illo non retornava sub le controlo romane usque que le Imperio Byzantine temporarimente recuperava le citate in le medio del seculo X post varie tentativas frustrate.[3]

Le Imperio Byzantine recuperava le controllo in 1031, ben que illo non remaneva sub lor dominio a longe e cambiate de manos plusie volte ante le fin del seculo. Le Comitat de Edessa, un del statos cruzate fundate post le successo del Prime Crusada, esseva centrato sur le citate, le crusaderes habente capturate le citate del Seljukos. Le comitat survivava usque le Siege de Edessa de 1144, in le qual Imad al-Din Zengi, fondator del dinastia Zengid, capturava le citate e, secundo Matthew de Edessa, occideva multes del habitantes de Edessa. Le territorios del dinastia Zengid turc era eventualmente absorbite per le Imperio Ottoman in 1517 post le Batalia de Chaldiran de 1514.