Basilisco
Le Basilisco o Basilisk (del grec βασιλίσκος, diminutivo de βασιλεύς, i.e. rege), es un serpente imaginari in folklore europee.
In le prime seculo EC in su poema epic De Bello Civili (Del Guerra Civil, alsi appellate le Pharsalia), Lucano ha scripte que le basilisco es un serpente que vive in le arena del deserto vacue in Africa. Illo pote occider a un distantia, sin le necessitate de morder su victima, e tote le altere serpentes fugi in terror al sono de su sibilo. [1]
Plinio le Senior dice que le basilisco era le causa de morte e destruction horribile, lassante veneno e un deserto in su sulco e occidente con su oculos. Ille dice alsi que illo era parve, non plus que 12 digitos longe e ha un macula blanc que resimila un diadema ("duodecim non amplius digitorum magnitudine, candida in capite macula ut quodam diademate insignem" in le latino original).
Plinio, como su contemperaneo Lucano, dice que le altere serpentes fugi quando illo sibila e que illo vive in Africa - plus specificamente, in Cyrenaica. Ille conclude su description per dicer que le Natura, qui arrangia que nihil existe sin su proprie antidoto, provide le mustela pro vincer le basilisco: un mustela es jaculate in le nido del basilisco (un nido cuje entrantia es identificabile per le deserto circum illo que le basilisco creava) e le odor del mustela occide le basilisco - ma iste processo es fatal al mustela alsi.[2]
In le proxime millennio le basilisco cresceva multo in le imagination europee. In un bestiario del seculo XII (traducite ab latino a anglese per T. H. White) illo ha listas o bandas longitudinal con un latitude transverse de 6 uncias (15 centimetros), que indica un serpente grandissime in comparation al basilisco que Plinio describe como un maxime de 12 digitos longe (approximatemente 8-10 uncias, o 20-25 centimetros).
Le bestiario dice que illo vive in le deserto e appella lo le "rege de serpentes," que pote occide a distantia non solmente per su oculos ma alsi per su odor. Mesme le aves volante trans le aer son occidite e mangiate solmente per le vista del basilisco. Le sol creatura que pote occide lo es le mustela. Le basilisco fugi del approche del mustela, ma le mustela chassa e occide le serpente. Il ha notitias felice pro le mustelas: dispare a lor ancestres ancian descripte per Plinio que habeva morite in occider le basilisco, le mustelas medieval superviveva le confrontation. Le scriptor anonyme del bestiario echoe le conclusion pie de Plinio: Deo non face nihil sin un remedia.[3]
Jorge Luis Borges dice del basilisco, in Le Libro del Seres Imaginari[4][5], que illo es "alsi cognoscite como le cockatrice."[6] Ma T. H. White, in le notas al articulo "Basilisk" in su traduction del bestiario, dice que "le basilisco ha desde le seculo XIV essite confusate con le cockatrice, e le subjecto nunc es complicate."
Borges comencia: "In le curso del etates, le basilisco accresceva in feditate e horror usque illo nunc es oblidate," e (post summarisar le descriptiones ancian de Lucano e Plinio) dice que "a partir del Etate Medie, illo es un gallo quadrupede e coronate, de plumage jalne, con grande alas spinose e cauda de serpente que pote terminar in un unco o in un altere capite de gallo. Le cambio del imagine se reflecte in un cambio de nomine; Chaucer, in le seculo XIV, parla del basili-cock[7]...Illo que non cambia es le mira mortifere."
Le commento de Borges que le basilisco es oblidate era prematur: su fama ha crescite multissimo post le publication in 1998 del romance Harry Potter e le Camera de Secretos (le secunde libro in le serie Harry Potter scripte per J. K. Rowling), in cuje intriga un basilisco ha un parte importante.
Wikimedia Commons ha files multimedia de: Basilisco |
Referentias
[modificar | modificar fonte]- ↑ Lucano, De Bello Civili, libro 9, lineas 858-862 https://www.thelatinlibrary.com/lucan/lucan9.shtml
- ↑ Historia Naturalis, libro 8, section xxxiii http://penelope.uchicago.edu/Thayer/L/Roman/Texts/Pliny_the_Elder/8*.html
- ↑ The Bestiary: A Book of Beasts, Being a Translation from a Latin Bestiary of the Twelfth Century, "Traducite e Redacte per T. H. White" (Capricorn Books del editor G. P. Putnam's Sons, New York, 1960) articulo "Basilisk" pp. 168-169
- ↑ El Libro De Los Seres Imaginarios (pdf in espaniol) http://biblio3.url.edu.gt/Libros/borges/imaginarios.pdf Archived 2018-12-22 at the Wayback Machine
- ↑ The Book of Imaginary Beings per Jorge Luis Borges con Margarita Guerro, "Revisate, Aggrandite e Traducite [a anglese] per Norman Thomas di Giovanni in collaboration con le autor" (Edition Discus del editor Avon Books, New York, 1970), articulo "The Basilisk" pp. 43-45
- ↑ Isto commento es in le traduction aggrandite, non in le edition original in espaniol
- ↑ Scripte basili-cock in le espaniol e basilicock in le anglese; le parola anglese cock significa "gallo"