Analogia

Analogia
	instantia de: type of reasoning[*]
	subclasse de: mental process[], heuristic argument[]
	;

Analogia es ambe le processo cognitive de transferer information de un subjecto particular (le fonte) a un altere subjecto particular (le destination), e un expression linguistic correspondente a tal processo.

Illo significa comparation o relation inter varie rationes o conceptos; comparar o correlatar duo o plus esseres o objectos, per le ration, signalisante characteristicas general e particular, generante rationamentos basate sur le existentia de similantias inter istos, applicante a uno de illos un relation o un proprietate que es clarmente establite in le altere.

In le aspecto logic, illo appuncta al representation que on attinge formar se re un cosa, como objecto in le conscientia; e, como representation, como objecto logic del pensamento, illo recipe de isto certe proprietates como le abstraction, le universalitate, etc., que permitte comparar un objecto con alteres, in lor similantias e in lor differentias.

Le analogia permitte un forma inductive de argumentar que assevera que si duo o plus entitates son similante in uno o plus aspectos, tunc lo plus probabile es que il anque existe inter illos plus similantias. Un analogia permitte le deduction de un termino incognite ab le analysis re le relation que se establi inter duo terminos pro illo cognoscite.

Uso in distincte campos

In le psychologia del apprentissage per experientia, le imitation convertite in regulas de conducta suppone le confidentia inductive de que actuante del mesme forma in situationes analoge on obtenera le mesme resultato, si iste es satisfactorie.

In sociologia le processo de endoculturation consiste in le valutation de situationes analoge pro establir le moral e le regulas de conducta in le acceptation del rolos e normas social. Le propaganda e le moda exploita enormemente le tendentia al imitation generante modellos a le qual comparar se on ipse, como garantia del successo et estima social.

Le mestiero e le technica incontra su fundamento in que, actuante del mesme forma, in situationes analoge, sequente le mesme regulas, le action attingera como resultato le fin que se cerca.

Le linguistica incontra analogias speciales in le problema del variationes semantic e variationes etymologic, respecte al uso del parolas o le senso del discurso: le figuras rhetoric del comparation, le allegoria e le metaphora son le figuras a les que le analogia presta su senso.

In derecto, le analogia constitue le fundamento de poter considerar casos similante per un caute comparation. Tal es le fundamento del jurisprudentia.

In philosophia se distacca le importantia del analogia, non tanto como modo de argumentation, ma como characteristica del terminos con los que se construe le discurso. In iste senso on distingue, in le philosophia traditional, duo modos de analogia: de attribution e de proportionalitate; essente utilisate iste distinctiones pro precisar le modo in que il es possibile por le homine le cognoscentia de Deo. Le philosophia actual considera le problema del analogia ligate a lo logic e linguistic e como fundamento del epistemologia e philosophia del scientia.

Le senso del analogia tra le historia

Le mathematicos antique in Mesopotamia e le egyptios utilisava le analogia in lor calculos. De facto le unitate de mesura es jam in se ipse le establimento de un analogia, nam illo non es un altere cosa que establir le proportion per comparation de un objecto material in relation a un quantitate fixate antea como unitate.

Le mathematicos grec comprendeva le analogia como proportion o ration de proportionalitate in le senso con le qual nos parla hodie re proportiones e rationes in mathematica.

Esseva Platon qui dava a iste notion un character de transcendentia que ha plenate paginas in le philosophia e le linguage.

Analogia in theologia christian

Analogia del ente (latino: analogia entis). Le theoria, particularmente associate a Thomas de Aquino, que il existe un correspondentia o analogia inter le ordinamento create e Deo, como resultato del character de creator de Deo. Iste idea da justification theoric al practica de traher conclusiones in re Deo ex objectos cognoscite e relationes in le ordinamento natural.
Analogia del fide (latino: analogia fidei). Le theoria, particularmente associate a Karl Barth, que assere que qualcunque correspondentia inter le ordinamento create e Deo es solmente establite sur le base del auto-revelation de Deo.