Harold Pinter
Le dramaturgo e poeta britannic Harold Pinter, in cuje obras se juxtapone lo brutal e lo banal, ganiava le Premio Nobel pro Litteratura de 2005.
Le Academia Svedese, que presenta le premio, diceva que Pinter es un autor "qui in su obras revela le precipitio occulte sub le clichés del conversation quotidian e penetra le cameras claudite del oppression". In le mention del premio, le academia diceva que Pinter, de 75 annos, restaurava le arte classic de scriber obras theatral.
"Pinter", diceva le academia, "retornava le theatro a su elementos fundamental: un spatio firmemente claudite e dialogos imprevisibile in le quales le personages se trova al mercede le unes del alteres e le faciadas gradualmente se funde". Pinter es le prime britannico qui ha ganiate le premio desde V. S. Naipaul in 2001.
Le filio de un sartor judee, Pinter nasceva in London le 10 de octobre 1930. Ille ha dicite que ille deveniva un dramaturgo post contacto directe con le antisemitismo durante su juventute. Le bombardamento de London durante le Secunde Guerra Mundial, le academia diceva, anque le afficeva profundemente.
Le annuncio appareva le die de Yom Kippur, un die feriate inter le judeos pro actos de expiation, le festivitate le plus importante del judaismo. Considerate le dramaturgo britannic le plus influente, in annos recente ille tornava su attention mordace verso le Statos Unite e le invasion de Irak.
Ille ha criticate candidemente le prime ministro britannic, Tony Blair, e ille ha montate un campania contra le participation britannic in le guerra irakian. In februario ille diceva in un interview con le BBC que ille continuarea su production de poesia e abandonarea le theatro durante un certe intervallo.
"Mi fortias va in directiones differente, sin dubita verso le poesia", ille addeva. "Ma in le ultime annos io ha participate in diverse actos politic." In 2003, Pinter publicava un libro de poesias antibellic e in 2004 ille participava in un campania, con altere personas celebre, pro demandar le demission de Blair.
Le obras de Pinter se characterisa per le juxtaposition de lo brutal e de lo banal, e in su dramas le pausas in le conversation deveni un campo plen de bombas. Le pavores e desiros ardente de su personages, lor culpas e impulsos sexual se projecta super le vitas belle e ben curate que illes ha construite pro essayar a superviver.
Generalmente claudite in un camera, illes organisa lor vitas como un sorta de joco lugubre, e lor actiones se contradice con lor parolas. Pauco a pauco illes perde le mascaras exigite per le vita social usque lor personalitates se revela in omne lor nuditate.
Le secretario permanente del academia, Horace Engdahl, diceva que Pinter se monstrava stupefacte al discoperir que on voleva dar le premio a ille. Ille non diceva multe parolas, diceva le academico, "ma ille esseva multo felice."
Le presentation del premio le anno passate al austriaca Elfrieda Jelinek provocava tante controversia que un academico criticava su collegas publicamente. Knut Ahnlud, de 82 annos de etate, qui non ha habite un rolo active in le Academia desde 1996, se dimitteva de su position academic post scriber un articulo jornalistic sub su proprie nomine que le election de Jelinek habeva causate un "damno irreparabile al prestigio del Premio Nobel".
Le academia, establite in 1786 per le rege Gustavo II pro promover le lingua e le litteratura svedese, ha presentate le premio desde 1901. Usque le presente 102 personas lo ha recipite, inter illes le francese Jean Paul Sartre, qui refusava le premio in 1964.